Tanzimat Fermanının İlan Sebepleri

Osmanlıyı parçalanmaktan kurtarmak, Mısır meselesinde Avrupa’nın desteğini almak, Avrupanın azınlıkları bahane ederek Osmanlının iç işlerine karışmasını önlemek, Fransız İhtilalinin yaydığı milliyetçilik akımının etkisini azaltmak, azınlıkları Osmanlıya b Osmanlıyı parçalanmaktan kurtarmak, Mısır meselesinde Avrupa’nın desteğini almak, Avrupanın azınlıkları bahane ederek Osmanlının iç işlerine karışmasını önlemek, Fransız İhtilalinin yaydığı milliyetçilik akımının etkisini azaltmak, azınlıkları Osmanlıya bağlılığını devam ettirmek.
Tanzimat Fermanı’na göre, Müslüman ve Hristiyan bütün halkın can, mal ve namus güvenliği sağlanacak, vergiler herkesin gelirine göre alınacak, askerlik vatan görevi haline gelecek ve gayrimüslimler de askerlik yapacak, herkes kanun önünde eşit olacak ve mahkemeler herkese açık yapılacak, kimseye mahkeme kararı olmadıkça ceza verilmeyecek, işkence ve angarya yasaklanacak, herkes mal, mülk sahibi olabilecek ve miras bırakabilecek, rüşvet ve iltimas(adam kayırma) önlenecek, kanunlara padişah da uyacak, müsadere kaldırılacak.

Tanzimat Fermanı ile ilk kez kanunun üstünlüğü kabul edilmiş, padişahın yetkileri ilk kez yasa ile sınırlandırılmıştır. Tebaadan vatandaş statüsüne geçilmiştir.

Tanzimat Fermanı anayasacılığa geçişin ilk aşamasıdır.

Tanzimat döneminde Osmanlıcılık fikir akımı devlet politikası olmuştur.

Islahat Fermanı’nın ilan edilme nedenleri; Osmanlı’nın parçalanmasını önlemek, Paris Konferansında azınlıklarla ilgili karar alınmasını önlemek, Avrupanın Osmanlının içişlerini karışmasını engellemek, azınlıkların Osmanlıdan kopmasını önlemek.

Islahat Fermanı’na göre; gayrimüslimleri aşağılayan sözler kullanılmayacak, hiç kimseye din ve mezhep değiştirme konusunda baskı yapılmayacak, gayrimüslimler de devlet memuru olabilecek, yabancılara mülkiyet hakkı verilecek, bütün davalar karma divanlara bırakılacak, mahkemelerde şahitler kendi dinlerine göre yemin edebilecek, Hristiyanlar isterlerse kendi aralarındaki sorunu patriklerin huzurunda çözecek, işkence ve eziyet gibi muameleler yapılmayacak, cizye vergisi kaldırılacak ve Müslümanlar ile Hristiyanlar vergi konusunda eşit olacak, Hristiyanlar için bedelli askerlik sistemi getirilecek, azınlıklar il genel meclislerine seçilebilecek, azınlıklar Türk okullarında okuyabilecek, kendi dillerinde eğitim veren okullar açabilecek, banka ve şirket kurabilecek, devlet memuru olabilecekler.

Islahat Fermanı’na rağmen Osmanlı istediği sonucu alamamış arzuladığı kaynaşmış toplum hedefine ulaşamamıştır. Bu fermana rağmen Avrupa Osmanlı içişlerine karışmaya devam etmiştir.
Tanzimat Fermanı tüm halkı ilgilendirirken, Islahat Fermanı daha çok gayrimüslimlere göre düzenlenen bir fermandır.

Tanzimat Fermanı’nda Avrupa’nın baskısı yoktur. Yani Avrupa’ya herhangi bir taahhüt verilmemiştir. Fakat Islahat Fermanı’nın Paris Antlaşmasındaki bir maddeye göre ilan edilmesi Osmanlı’yı taahhüt ve baskı altına sokmuştur.