Anadolu (Türkiye) Selçuklu Devleti Özet Ders Notu

Anadolu (Türkiye) Selçuklu Devleti tarihi, özet ders notu, Anadolu Selçuklu Devleti ne zaman kuruldu ne zaman yıkıldı?

Anadolu (Türkiye) Selçuklu Devleti kendisini Büyük Selçuklu Devletinin devamı olarak görür. 1075 yılında İznik alınarak başkent yapılmıştır. 1176 yılında Bizanslılarla yapılan Miryakefalon (Kumdanlı ve Yurttutan olarak da bilinir) savaşı ile Anadolu kesin Türk yurdu haline geldi.

Ticareti geliştirmek için:

1. Suğdak, Sinop, Samsun, Alaiye(Alanya) ve Antalya alındı.
2. Sigortacılık faaliyeti başladı.
3. Kervansaraylar yapıldı.
4. Kıbrıslı Rumlar ve Venedik Devleti ile ticari antlaşmalar imzalandı.
5. Vergiler düşürülmüştür.

NOT 1: Kayseri ve Sivas(İstasyon merkez) ticareti gelişti.
NOT 2: Alaiye, Konya örnek alınarak yapılmıştır.
NOT 3: Türkiye’de denizciliğin öncüsü oldular.

Kayseri’de Milletler arası fuar olan Yabanlu Pazarı kurulmuştur.

Alanya’da gayrimüslimler ticaret yaparken, Müslümanlar ise Sivas’ta ticaret yapmışlardır.

# 1230 yılında Harzemşahlar ile Yassıçimen Savaşı yapılmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti bu savaşı kazandı.

# 1240 yılında çıkan Baba İshak isyanı 2 senede bastırılabilmiştir. Türk tarihinde çıkan il dini nitelikli isyandır. # 1243 yılında İlhanlılar ile yapılan Kösedağ Savaşını Anadolu Selçuklu Devleti kaybetmiştir. Kösedağ Savaşının sonuçları:

1. Anadolu Türk siyasi birliği bozuldu.
2. Anadolu Selçuklu Devleti İlhanlılara bağlı hale geldi.
3. Anadolu’daki Türk nüfusu arttı.
4. Anadolu tahrip edildi.

Mina: Yabancı Hristiyanların Antalya’da yaşadığı yerlere verilen isimdir.

Kösedağ Savaşından sonra kurulan ikinci Türk devletleri:

1- Osmanoğulları: Söğüt ve Domaniç’te kuruldu.
2- Karamanoğulları: Karaman ve Konya’da kuruldu. Kendilerini Anadolu Selçuklu Devletinin varisi olarak gördüler. Türkçe resmi dildir.
3- Karesioğulları: Balıkesir ve Çanakkale’de kuruldu. Osmanlıya katılan ilk devlet.
4- Dulkadiroğulları: Maraş’da kurulmuştur. Osmanlıya katılan son devlet.
5- Hamitoğulları: Isparta ve Antalya’da kurulmuştur. Osmanlı’ya para yolu ile katılmıştır.
6- Germiyanoğulları: Kütahya’da kurulmuştur. Osmanlı’ya çeyiz yoluyla katılmıştır.
7- Aydınoğulları: Aydın’da kurulmuştur. 1348’de Venedik’e Türk tarihinde ilk kez kapitülasyon verdi.
8- Menteşeoğulları: Muğla’da kurulmuştur. Güneybatı Anadoluyu Türkleştirdi. Rodosu bir müddet elinde tuttu.
9- Candaroğulları: Sinop, Samsun ve Kastamonu’da kurulmuştur.
10- Kadı Eretna: Sivas’ta kurulmuştur.
11- Saruhanoğulları: Manisa’da kurulmuştur.

ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ KÜLTÜR VE MEDENİYETİ

A) Devlet Yönetimi

Kullanılan sembollerde Büyük Selçuklu Devletinden bir farkı yoktur. Unvanlarda ise Farsça Keykavus, Keyhüsrev ve Keykubat kullanmışlardır.

• Divan-ı Ala: Büyük divandır. Divan-ı Saltanat ile aynıdır.
• Divan-ı Pervane: İkta topraklarını dağıtan kişidir. İlk ikta Tokat’ta dağıtılmıştır. Başında bulunan kişiye “Pervaneci” denir. Osmanlı’da ise Nişancı’dır.
• Divan-ı Berid: Posta teşkilatı.
• Meliküs Sevahil: Deniz Kuvvetleri Komutanı Osmanlıda “Kaptanı Derya” dır.
• Şurta: Jandarma.

B) İlim İnsanları

• Hazreti Mevlana: Kebir ve Mesnevi kitapları vardır.
• Hacı Bektaşi Veli: Makalat.
• Yunus Emre: Risalettini Nushiyye
• Aşık Paşa: Garipname.
• Muhyiddin (İbnül) Arabi: Yavuz Sultan Selim mezarını bulup türbe yaptırmıştır.
• Hacı Paşa: Anadolu’nun İbn-i Sinasıdır.
• Ravendi: Selçuklu tarihi kitabını yazdı 1. Giyaseddine sunmuştur.
• Gülşehri: Mantık’ur Tayir(Kuşların dili) adlı eseri yazmıştır.

C) Ekonomi

Ahilik Teşkilatı

• Ahi Evran tarafından kurulmuştur.
• Ahiliğin amacı ve felsefesi Ahi Evran’ın “Letaif-i Hikmet” kitabında öğrenilir.
• Gayrimüslimler giremez.
• Gild ve Hansa teşkilatlarına Müslümanlar alınmadı.
• Esnafların başında olanlara “Şeyh veya Pir” adı verilir.
• Esnaflar Ahitname’ye uymak zorundalar.
• İhtiyaca göre mal üretimi yapılır.
• Mesleki eğitim verilir. İcazetname adlı diploma verilir.
• Esnaflar arasında dayanışmayı arttırın.
• Orta sandıkta para toplanır ve yeni dükkan açanlara verilir.
• Gerektiğinde Cihata katılır.

Fatma Bacı

• Anadolu kadınların (Bacıyan-ı Rum)
• Aşınıza, eşinize ve işine dikkat et.

D) Mimari ve Sanat

Dilmaçoğulları

• Bitlis Ulu Cami

Danişmentliler

• Kayseri Ulu Cami
• Çukur Medrese
• Yağıbasan Medresesi

Saltuklular

• Mama Hatun Türbesi
• Tepsi Minare
• Üç Kümbetler
• Kale Cami

Mangücekliler

• Divriği Ulu Cami

Artuklular

• Semanın Medresesi
• Hatuniye Medresesi
• Necmettin Külliyesi
• Malabadi Köprüsü
• Hasankeyf
• Koçhisar Ulu Cami
• Hüsreviye Medresesi

Anadolu Selçuklu Devleti

• Akköprü(Ankara)
• Arslanhane Cami(Ankara)
• Humad Hatun Türbesi(Kayseri)
• Koca Hasan Medresesi(Kayseri)
• Gevher Nesibe Darişşifası(Kayseri)
• Pervane Hamamı(Tokat)
• Çifte Minareli Medrese(Erzurum)
• Gök Medrese(Sivas)
• İnce Minare Cami(Konya)
• Alaaddin Cami(Konya)
• Taş Mescit(Konya)
• Kubadabat Sarayı(Konya)
• Karatay Medresesi(Konya)
• Kurulan ilk Han: Alay Han
• Kurulan İlk Cami: Alaaddin Cami
• Kurulan İlk Medrese: Koca Hasan Medresesi
• Kurulan İlk Hastane: Gevher Nesibe Darüşşifası