İslamiyet Öncesi Türk Devlet Yönetimi

İlk Türk devletlerinin yönetim anlayışını, Türklerin yaşadıkları coğrafyanın şartları, kut an­layışı ve Türk Cihan Hâkimiyeti anlayışı şekillendirmiştir.

Konargöçer yaşam tarzı, Türklerin teşkilatçılık anlayışını ve ba­ğımsız yaşama duygusunu gelişti­rerek kadim bir Türk kültürünün ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Orhun Yazıtları’nda ifade edil­diği gibi törelerine ve devletlerine sahip çıkan Türkler, Asya’dan Av­rupa’ya, Avrupa’dan Afrika’ya kadar olan geniş bir coğrafyada devlet kurmayı başarmışlardır.

Türk devletlerinde siyasi ve hu­kuki düzen, ok ve yay münasebetine göre belirlenmiştir. Oğuz­larda, Oğuz Kağan’ın büyük oğul­ları Bozoklar, küçük oğulları Üçoklar’dan üstün sayılırdı. Bu üstünlük, Üçoklar’ın Bozoklar’a bağlılıklarını bildirmesiyle de açıklanabilir.

BİLGİ NOTU

Günümüzde “El, gün bize ne der sonra?” ve “Ele güne karşı” deyimlerinde geçen el ve gün kelimeleri, geçmişte İl (devlet) ve Kün (halk-millet) anlamlarında kullanılmıştır. Bu kelimeler zamanla “Devlet ve millet bize ne der sonra?” şek­lindeki anlamını yitirerek “Başkaları bize ne der son­ra?” anlamını kazanmıştır.

İSLAMİYET ÖNCESİ HÜKÜMDAR ÜNVANLARI

Han, Hakan, Kağan, Sanyu, Tanhu, Yabgu, İdikut, İlteber,İlteriş

İslamiyet Öncesi Türk Tarihi Hükümdarlık Sembolleri

• Otağ (çadır),
• örgin (taht),
• tuğ (sancak),
• kotuz (sorguç),
• davul,
• unvan alma

– Çekirdek aile yaygın, ataerkil özelliğe sahiptir.

Oğuş(Aile) > Urug(Soy)-> Bod(Boy) -> Budun(Millet) -> İl(Devlet)

– Tek eşli evlilik görülmektedir.

– Göçebe yasam, toprağın devletin malı sayılması sosyal sınıf farkını engelledi.

– Dokumacılık gelişmiştir. (hayvancılıktan dolayı)

– Uygurlar döneminde tarım başladı, yerleşik hayata geçildi.

– Sulama kanalları, orak-saban tarım yapıldığının kesin kanıtıdır.

– Türkler, et, deri, canlı hayvan, kösele, silah ve hayvansal gıdalar satıp, tahıl, ipek vs. almıştır.

– Türklerde demircilik oldukça gelişmiştir.

– İpek ve Kürk Yolu için değişik devletlerle mücadele edildi.

– Bağlı devlet vergileri, halktan alınan vergiler, madencilik ve ticaretten elde edilen gelirler devletin gelir kaynakları arasındadır.