Dünyamızın Şeklinin Önemli Sonuçları (Özet)

Dünyamızın kendine has özel şekline geoit denir. Geoit kutuplardan basık ekvatorda şişkin anlamına gelir. Dünyamızın şeklinin bazı önemli sonuçları vardır.

Güneş ışınları Ekvator’a dik açılarla düşer kutuplara doğru Güneş ışınlarının düşme açısı daralır. Onun için Ekvator ve çevresi sıcak kutuplar ise soğuk kuşak alanlarıdır.
Sıcaklığın bu şekilde değişmesine enlem etkisi denir. Bazı özel koşullar devreye girdiğinde enlem etkisi ortadan kaybolur. Dünya’nın iki türlü hareketi mevcuttur. Biri kendi etrafındaki hareketi diğeri ise Güneş’in etrafındaki hareketi.

Kendi ekseni etrafında dönmesinden dolayı gece ile gündüz birbirini takip eder. Bu durum gün içinde sıcaklığın değişmesine ve günlük sıcaklık farkının ortaya çıkmasına neden olur. Günlük sıcaklık farkı taşlarda fiziksel ufalanmaya, meltem rüzgârlarını meydana getirir.

Gün içinde ışınların geliş açısı değiştiğinden gölge boyları kısalır veya uzar Dünya Güneş etrafındaki bir turunu 365 günde tamamlar. Buna yörünge hareketi ya da yıllık hareket denir.

Yıl içinde güneş ışınlarının geliş açısı eksen eğiklik açısına bağlı olarak değişir. En dik açılarla ışınlar dönenceler arasına gelir. O yüzden en sıcak yerler dönenceler etrafıdır. Eksen eğiklik açısı aynı zamanda mevsimlerin başlangıç tarihini de belirler. 21 Haziran’ da ışınlar

Yengeç Dönencesi’ ne dik gelir, KYK’ de yaz mevsimi başlar. 21 Aralık’ta Güneş ışınları Oğlak Dönencesi’ ne dik gelir, GYK’ de yaz başlar.

21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde Güneş ışınları Ekvator’a dik gelir.
Dünya’nın geoit şekli matematik iklim kuşaklarını ortaya çıkmıştır ancak sıcaklığın yeryüzünde dağılışı homojen bir yapıda olmadığı için sıcaklık sınırları değişir.