1924 Anayasasında Yapılan Değişiklikler oldu, bu yazımızda 1924 Anayasasında Değişiklik yapılan maddeleri ele aldık. işte 1924 Anayasası değiştirilen maddeler..
1924 Anayasasında Yapılan Değişiklikler
- 1928 yılında “ Devletin dini İslam’dır” ibaresi kaldırılmıştır.
- 1929 yılında toprak reformu yapılmıştır.
- 1930-1934 yılları arasında kadınlara siyasi haklar tanınmıştır. (B,M,V (Belediye, muhtarlık, vekil))
- 1934 yılında seçmen yaşı 18’den 22’ye çıkarılmıştır.
- 1937 yılında Laiklik ve diğer Atatürk ilkeleri anayasaya eklenmiştir.
- 1945 yılında anayasa dili Türkçeleştirilmiştir.
- 1946 yılında çok partili hayata geçiş
- 1946 yılında tek dereceli seçim sistemine geçilmiştir.
KISACA; 1924 anayasası toplamda beş kez değişikliğe uğramıştır. En uzun süreli anayasadır ve üzerinde en çok değişiklik yapılan anayasadır. Kişi hak ve özgürlüklerini tanır ancak sosyal haklara yer vermez.
- Anayasa ile karma hükümet sistemi benimsenmiştir.
- Cumhuriyetin ilan edilmesiyle birlikte kabine sistemine geçiş sağlanmıştır.
- Sert bir anayasadır. Kanunların anayasaya aykırı olamayacağı bir madde ile belirlenmiştir ancak herhangi bir denetim sistemi uygulanmamıştır.
- “Devletin dini İslam’dır” maddesinin çıkartılması ve Atatürk’ün laiklik maddesinin eklenmesi ile laik bir anayasa formuna kavuşmuştur.
- İlk kez özgürlüğün tanımı yapılmış ve sınırları çizilmiştir.
- Çoğunlukçu demokrasi anlayışına sahiptir.
- 1946 yılından sonra çok partili siyasi hayat kabul edilmiştir.
- Yine 1946 yılından itibaren tek dereceli seçim sistemi benimsenmiştir.
- Parlamenter sistemin ayırıcı özelliği; yürütme organın, yasama organından kaynaklanması ve ona karşı sorumlu olması.
1924 ANAYASASININ MADDELERİ;
- Egemenlik kayıtsız ve şartsız milletindir.
- Devletin yönetim şekli Cumhuriyettir.
- Devletin dini İslam, başkenti Ankara ve dili Türkçe’dir.
- Devletin başkenti, rejimi ve bayrağı değiştirilemez.
- Yasama ve Yürütme yetkileri meclise aittir.
- Yargı, bağımsız mahkemelerce yürütülür.
- Meclis; yürütme yetkisini seçtiği Cumhurbaşkanı ve onun atadığı Bakanlar kanalıyla kullanır. Meclis; hükümeti her zaman denetler.
- Üst üste aynı kişi Cumhurbaşkanı seçilebilir.
- Seçimler dört yılda bir yapılır.
- Seçmen yaşı 18 olacaktır.
1924 ANAYASASININ ÖZELLİKLERİ
- Anayasanın üçüncü maddesinde devletin dini İslam olarak benimsenmiştir. Bu anayasa laik bir anayasa değildir.
- Anayasanın altıncı maddesi olan “Yargı bağımsız mahkemelerce yürütülür” ifadesiyle kısmen de olsa kuvvetler ayrılığı gerçekleşmiştir.
NOT: Bu anayasa gerçekleştirilen inkılapların ve değişen şartların gerekçesi olarak doğmuştur.