Sokullu Mehmet Paşa ;
Kanuni, II.Selim ve III. Murat dönemlerinde sadrazamlık yapmış bir devlet adamıdır.
II. Selim tahta çıktığında devlet meseleleriyle Sokullu Mehmet Paşa ilgilenmiştir. Öyle ki II. Selim (Sarı Selim) ordunun başında sefere çıkma geleneğini terk etmiş, hatta İstanbul’da vefat etmiş ilk padişah olmuştur. Bu nedenle bu dönemi padişahın adı yerine devleti yöneten Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa dönemi şeklinde inceliyoruz.
Başarılı bir devlet adamı olan Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa ; Hırvat Devşirmesi’dir. Enderun’da yetişmiştir. Kaptan-ı Deryalık ve Rumeli Beylerbeyliği’nden sonra Sadrazamlığa kadar yükselmiştir.
Sokullu Mehmet Paşa döneminde ayrıca;
🔷 1574 yılında II. Selim vefat etti ve yerine oğlu III. Murat geçti.
🔷 1574 yılında Tunus İspanyollar’dan Kılıç Ali Paşa tarafından alındı.
🔷 1575 yılında Lehistan (Polonya) Osmanlı himayesine alındı.
🔷 Vadi-üs Seyl Savaşı sonucunda Fas Osmanlı egemenliğine girdi.
Vadi-üs Seyl Savaşı, Sokullu Mehmet Paşa döneminde meydana gelen özellikle sonuçları itibariyle önemli bir olaydır.
Fas, Akdeniz’in Atlas Okyanusu’na çıkış kapısı olan Cebelitarık Boğazı’ını kontrol ediyordu ve Fas Sultanlığı Cezayir’in güvenliği açısından oldukça stratejik bir öneme sahipti.
Fas’ta 16. yüzyıl sonlarına doğru taht kavgası başlamış ve iç karışıklıklar ortaya çıkmıştı. Portekiz ise bu iç karışıklıklardan faydalanıp Fas’ı himayesine almaya çalışıyordu.
Bunun üzerine Ramazan Paşa, Fas’a gitmiş ve Portekiz kralını Vadi-üs Seyl Savaşı’nda (1578) mağlup etmiştir.
Bu zafer sonucunda Fas, Osmanlı Devleti’nin hakimiyetine girmiştir. Ayrıca Kuzey Afrika’nın fethi tamamen sağlanmış ve bölge denetim altına alınmıştır.
Karadeniz ile Hazar Denizi’ni Don ve Volga ırmakları arasında açılacak bir kanalla birleştirme projesidir.
Sokullu Mehmet Paşa’nın bu projedeki amaçları;
Akdeniz ile Kızıldeniz’i birleştirme projesidir.