Bakanlar Kurulu, yürütmenin siyasal bakımdan sorumlu olan, dolayısıyla yürütme yetkisini fiilen kullanan organdır.
1) BAKANLAR KURULU
Kuruluşu
Bakanlar kurulu Başbakan ve bakanlardan kurulur.
Başbakan, Cumhurbaşkanınca TBMM ü Bakanlar Kurulu, yürütmenin siyasal bakımdan sorumlu olan, dolayısıyla yürütme yetkisini fiilen kullanan organdır.
1) BAKANLAR KURULU
Kuruluşu
- Bakanlar kurulu Başbakan ve bakanlardan kurulur.
- Başbakan, Cumhurbaşkanınca TBMM üyeleri arasından atanı
- Bakanlar, TBMM üyeleri veya milletvekili seçilme yeterliğine sahip olanlar arasından Başbakanca seçilir ve Cumhurbaşkanınca atanı
- Gerektiğinde Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanınca görevlerine son verilir.
Başbakanın Görevleri
- Hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetmek
- Bakanlar Kurulu’na başkanlık etmek
- Bakanların görevlerini yerine getirmelerini gözetmek
- Bakanları seçmek
- Bakanları görevden alınmasını Cumhurbaşkanına önermek
- Milli Güvenlik Kuruluna katılmak
- Bakanlıklar arasında işbirliğini sağlamak
- Yüksek Askeri Şura’ya başkanlık etmek
Göreve Başlama ve Güvenoyu
- Bakanlar Kurulunun listesi tam olarak TBMM’ye sunulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise toplantıya çağrılı
- Bakanlar Kurulunun programı, kuruluşundan en geç bir hafta içinde Başbakan veya bir bakan tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisinde okunu ve güvenoyuna baş
Görev Sırasında Güvenoyu
- Başbakan, gerekli görürse, Bakanlar Kurulunda görüştükten sonra, Türkiye Büyük Millet Meclisinden güven isteyebilir.
- Güven istemi ancak üye tam sayısının salt çoğunluğuyla reddedilebilir.
Görev ve Siyasi Sorumluluk
- Başbakan, Bakanlar Kurulunun başkanı olarak, bakanlıklar arasında işbirliğini sağlar ve hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gö
- Bakanlar Kurulu, bu siyasetin yürütülmesinden birlikte sorumludur.
- Her bakan, Başbakana karşı sorumlu olup ayrıca kendi yetkisi içindeki işlerden ve emri altındakilerin eylem ve işlemlerinden sorumludur.
- Başbakan, bakanların görevlerinin anayasa ve kanunlara uygun olarak yerine getirilmesini gözetmek ve düzeltici önlemleri almakla yükümlüdü
Bakanlıkların Kurulması ve Bakanlar
Bakanlıkların,
kurulması,
kaldırılması,
görevleri,
yetkileri,
teşkilatı kanunla düzenlenir.
- Açık olan bakanlıklarla izinli veya özürlü olan bir bakana, diğer bir bakan geçici olarak vekillik eder. Bir bakan birden fazlasına vekillik edemez.
- TBMM kararı ile Yüce Divana verilen bir bakan bakanlıktan düş Başbakanın Yüce Divana şevki halinde hükümet istifa etmiş sayılır.
- Herhangi bir sebeple boşalan bakanlığa en geç 15 gün içinde atama yapılı
Not: Başbakanın milletvekili olması zorunludur. Bakanların ise milletvekili olması zorunlu değildir. Ancak milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmaları gerekir.
Cumhurbaşkanının başbakanı seçme ve atama yetkisi elbette sınırsız değildir. Kurulan Bakanlar Kurulunun TBMM’den güvenoyu alması zorunluluğu, cumhurbaşkanının ancak meclisin güvenine sahip bir kişiyi Başbakan olarak atayabileceği anlamına gelir. Bakanlar Kurulu, cumhurbaşkanının atama işlemiyle birlikte kurulmuş olur ve göreve başlamak için TBMM’nin güvenoyunu beklemesi söz konusu değildir. Bakanlar Kurulunun güvenoyu almış sayılması için, özel bir çoğunluk öngörülmemiştir. Meclis içtüzüğüne göre “güvenoyu verenlerin sayısı, güvensizlik oyu verenlerden fazlaysa, Bakanlar Kurulu güven almış olur.”
Not: İşgüder hükümet: Cumhurbaşkanının tasdikiyle kurulmuş fakat meclisten güvenoyu alamamış hükümete işgüder hükümet denir. İşgüder hükümet ancak gündelik devlet işlerini icra edebilir.