Paragrafta ortaya konulan düşünceyi okuyucuya aktarabilmek için kullanılan yöntemlere düşünceyi geliştirme yolları denir. Bir düşünce birçok yoldan ortaya konabilir. Başlıca düşünceyi geliştirme yollan şunlardır:
1) Tanımlama: Bir kavramın ya da Paragrafta ortaya konulan düşünceyi okuyucuya aktarabilmek için kullanılan yöntemlere düşünceyi geliştirme yolları denir. Bir düşünce birçok yoldan ortaya konabilir. Başlıca düşünceyi geliştirme yollan şunlardır:
1) Tanımlama: Bir kavramın ya da varlığın en belirgin özellikleriyle tanıtılmasıdır. Tanım; “… nedir?” sorusuna verilen cevaptır. Tanım, genellikle paragrafın girişinde yapılır.
Örnek Metin: Okul fobisi, kuvvetli bir endişe nedeniyle çocuğun okula gitmeyi reddetmesi ya da bu konuda isteksiz görünmesidir. Okul fobisi olan çocuklar, okula olan isteksizliklerini tipik bir biçimde bedensel yakınma-larıyla dile getiren, böylelikle evde kalabilmek için anne babalarını ikna etmeye çalışan çocuklardır.
2) Karşılaştırma: İki varlık, durum ya da kavramın benzer veya farklı özellikleriyle kıyaslanmasıdır.
Örnek Metin: Polemiğin Batı’daki tarihçesine bir göz atalım: Hıristiyanlık yerleştikten sonra, putperestlerle eretiklere ateş püskürür. Hiç kimseyi ikna etmeyen bir lakırdı tufanı. Rönesans, “ilmi polemikler çağı. Terbiye kurallarını hiçe sayan bir savaş. XVII. asırda polemik biraz daha kibarlaşır. Bununla beraber, “eskilerle “yeniler” kavgası edebiyat cumhuriyetini birbirine katar. Bu kavga sona ererken, Batı edebiyatlarının en büyük savaşçısı sahneye çıkar: Voltaire. “Candide” yazarı, bütün zaafı ve bütün ihtişamıyla burjuvazinin temsilcisidir. Hain, hayasız, saldırgan, ama yükselen bir sınıfın temsilcisi. Sonra ihtilal, gelişen basın ve siyasi polemik.
Örnek Soru:
Kişilik, çocukluktan başlayarak şekillenen ve hayatın sonraki evrelerinde ufak fırça darbeleriyle son şeklini alan kalıcı özellikler bütünüdür. Bugünden yarına değişebilen bir şey değildir kişilik. Kişilik üzerinde kalıtımın etkisi olduğu gibi çevrenin de belirleyiciliği vardır. Bilimsel araştırmalar, bu etmenlerin ikisinin de birbirine yakın oranda belirleyici olduğunu göstermiştir. Huy deyince, doğuştan gelen, anne-babalarımızın genlerinden anladığımız şeyler söz konusudur. Huy ve kişilik farklı kavramlardır. Huy, belki kişiliği oluşturan unsurlardan biri olarak kabul edilebilir.