Erzurum Kongresi’nin Önemi ve Özellikleri

ERZURUM KONGRESİ’NİN ÖNEMİ VE ÖZELLİKLERİ

1- Manda ve himaye reddedilerek ilk kez ulusal bağımsızlığın koşulsuz olarak gerçekleştirilmesine karar verilmiştir.

2- İlk kez milli sınırlardan bahsedilmiş ve Mondros Ateşkes Antlaşmasının imzalandığı anda Türk vatanı olan topraklarının parçalanamayacağı açıklanmıştır.

3- Toplanış şekli bakımından bölgesel olmasına karşın aldığı kararlar bakımından milli bir kongredir.

4- İlk defa geçici bir hükümetin kurulacağından bahsedilmiştir.

5- Erzurum Kongresi Sivas kongresine bir ön hazırlık çalışması niteliğindedir.

6- İlk kez başkanlığını Mustafa Kemal’in yaptığı dokuz kişilik bir Temsil Heyeti oluşturuldu. Bu Temsil Heyeti bir hükümet gibi görev yapacaktır. (Temsil Heyeti’nin görevi TBMM’nin açılmasına kadar devam edecektir.)

7- Erzurum Kongresinin bir önemi de Batı Anadolu’da Yunan kuvvetlerine karşı mücadele eden Kuva-yi Milliye üzerinde büyük moral etkisi yaptı.

8- Erzurum Kongresi Mustafa Kemal’in sivil olarak görev aldığı ilk yerdir. Bölgesel bir kongredir.

Erzurum Kongresi’nde “Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür parçalanamaz” kararı ile milli sınırlar ifadesi ilk kez kullanılmış, vatanın bir bütün olarak savunulacağı ilk kez belirtilmiştir. Bu sene 100. yıldönümü olan Erzurum Kongresi’nde alınan kararlar verilen Kurtuluş Savaşı’nı da şekillendirmiştir.
23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasından gerçekleştirilen Erzurum Kongresi Milli Mücadele’nin dönüm noktalarından biri olmuştur. Mustafa Kemal Atatürk de kongredeki kapanış konuşmasında; “Tarih şüphesiz bu Kongremizi ender ve büyük bir eser olarak kaydedecektir.” sözleriyle ortaya koymuştur. Türkiye’nin parçalanmasına ve işgaline karşı direnmenin ilk örneklerinden biri olan Erzurum Kongresi alınan kararları ve önemi ile büyük önem taşıyor.

Sonuçları

Erzurum Kongresinde alınan tüm kararlar yurdun her alanına duyurulmuştur. Bununla kalınmayıp diğer dış ülkelere de alınan kararlar duyurulmuştur.

– Toplanma amacı Doğu Anadolu Bölgesi’ni korumak olsa bile, kararların ulusu ilgilendirdiği apaçık ortadadır.

– Alınan kararların uygulanmaya alınabilmesi için temsilciler heyeti kuruldu. Bu heyetin başkanlığını Mustafa Kemal Atatürk yapmıştır.

– Hem iç hem dış politikayı ilgilendiren kararlar ilan edilmiştir. Kongre burada meclis gibi davranmıştır.

– Batı Anadolu’da yer alan cemiyetlerin daha hızlı kararlar alması sağlanmıştır.

– İtilaf devletleri Erzurum Kongresi’nin yapılmasına engel olmak istemişler ancak başarılı olamamışlardır.

– Ulusal egemenliğin koşulsuz şekilde gerçekleştirilmesi kararı alınmıştır.

– Kongre sonrasında İstanbul hükumeti Rauf Bey ve Mustafa Kemal Atatürk’ün tutuklanmalarını emretmiştir. Fakat İstanbul Hükumeti Anadolu’ya söz geçiremediğini bu kongreden sonraki süreçte iyice anlamıştır.