Kars Antlaşması Önemi ve Maddeleri

Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan ve TBMM tarafları arasında Kars konferansında görüşülüp, 13 Ekim 1921 tarihinde imzalanan antlaşma Kars Antlaşması‘dır.

Yapılan antlaşmayla doğu sınırı çizilmiş ve Türkiye’nin gündemini meşgul eden doğu cephesi, Ermeni sorunu gibi sorunlar ortadan kaldırılmıştır. Antlaşma aynı zamanda 20 maddeden oluşmakta ve aslen Moskova antlaşmasının temellerine dayanmaktadır. Konferansa TBMM tarafından Kazım Karabekir Paşa katılmıştır. Bunun dışında konferansta uzmanlar ve devletlerin ileri gelenleri heyet olarak yer almıştır. Sakarya Meydan Savaşı’ndan sonra bu antlaşma imzalanmıştır.

Kars Antlaşması, Rusya, 1917’den sonra Kafkasya’dan çekildi. Bölgede Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan bağımsızlığına kavuşmuş ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti başta olmak üzere üç devlet kurulmuştur.

Fakat Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti iki yıl sonra Kafkasya’yı yeniden işgal etmiştir. Bölgedeki üç devlet Sovyetler Birliği ismini alan yeni Sovyet rejiminin idaresine girdi. Sakarya zaferinden sonra Sovyet Rusya’nın aracılığıyla üç Sovyet Cumhuriyeti Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan ile Kâzım Karabekir’in temsil ettiği TBMM Hükümeti arasında 13 Ekim 1921’de Kars Antlaşması imzalandı.

Buna göre: Her 3 Cumhuriyet, Moskova Antlaşması’nı kendileri için de geçerli sayıyordu. Böylece Türkiye’nin doğu sınırı kesinleşti ve Ermeni Sorunu da sona erdi.