KPSS Tarih Ders Notları

KPSS Tarih Ders Notları
Yayınlama: 09.05.2015
Düzenleme: 08.03.2021 00:34
3.822
A+
A-

Kpss Tüm Tarih Notları İçin Tıklayın

Kariyer Memur Kpss Tairh Notları

 

Kpss Tüm Tarih Notları İçin Tıklayın

Köprühisar ve Yenişehir’i aldı.
Osmanlı ilerleyişini durdurmak isteyen Bizans ile Koyunhisar Savaşı’nı yaptı (1302). Bu sav Kpss Tüm Tarih Notları İçin Tıklayın

Kariyer Memur Kpss Tairh Notları

1

2

 

Kpss Tüm Tarih Notları İçin Tıklayın

  • Köprühisar ve Yenişehir’i aldı.
  • Osmanlı ilerleyişini durdurmak isteyen Bizans ile Koyunhisar Savaşı’nı yaptı (1302). Bu savaş Osmanlı ile Bizans arasındaki ilk savaştır.

Not 1: İlk para Osman Bey döneminde basılmıştır. Osmanlı Beyliği bu dönemde bir devlet haline gelmiştir.

  • Osman Be/in, Şeyh Edebali’nin kızını alması din adamları ve halkın Osmanlıya olan desteğini artırmıştır.

ORHAN BEY DÖNEMİ

  • Bursa’yı alarak başkent yapmıştır.
  • Orhan Be/in îznik’i kuşatması Bizans ile Palekenon (Maltepe) Savaşı’na neden olmuştur. Orhan Bey bu zafer ile îznik ve îzmit’i almıştır. Böylece Bizans’ın Anadolu’daki tüm toprakları Osmanlılara geçmiştir.
  • Orhan Bey, Karesi Beyliği’ne son verdi. Böylece Anadolu’da Türk birliği kurma çalışmaları ilk kez bu dönemde başlamış oldu. Karesi donanması Osmanlılara geçmiştir. Bu donanma ile de Osmanlılar Rumeli’ye geçmiştir.
  • Orhan Bey, Bizans tahtını ele geçirmek isteyen Kantakuzen’e, oğlu Süleyman Paşa komutasında ordu göndererek, onun imparator olmasını sağladı. Buna karşılık Bizans’tan Çimpe Kalesini aldı. Çimpe Kalesi Osmanlıların Rumeli’de aldığı ilk topraktır.
  • Süleyman Paşa Rumeli’de fetih hareketlerine devam ederek Marmara kıyılarını ele geçirdi.

Süleyman Paşa Ankara’yı aldı.Not :

  • Yaya ve müsellem adında ilk düzenli ve sürekli ordu kuruldu.
  • Fethedilen yerlere Kadı ve subaşılar atandı.
  • İznik’te ilk Osmanlı Medresesi açıldı.
  • Osmanlı’da ilk divan teşkilatı bu dönemde kuruldu.

Osmanlı’da ilk kez vezirlik teşkilatı bu dönemde kurulmuş

  • ve Alaaddin paşa ilk Osmanlı veziri olmuştur.
  • MURAT DÖNEMİ (Hüdavendigar)
  • Orhan Be/in ölümü ile Ahiler’in eline geçen Ankara’yı geri aldı.
  • Hamitoğulları Beyliğinden Akşehir ve Beyşehir satın aldı.
  • Germiyan Beyinin kızı ile oğlu Yıldırım’ı evlendirerek Kütahya- Tavşanlı gibi yerleri çeyiz olarak aldı.
  • Karamanoğulları’na ilk kez sefer yaptı.
  • Rumeli’de Rum ve Bulgar kuvvetlerini Sazlıdere Savaşında yenerek Edirne’yi ele geçirdi (1363).
  • Türklerin Edirne’yi almaları üzerine Sırplar, Bulgarlar, Macarlar, Eflaklılar birleşerek, Osmanlılar ile Sırpsındığı Savaşını yaptılar (1364). Bu savaş Osmanlı Devleti’nin Haçlılar ile yaptığı ilk savaş ve ilk zaferdir. Bu zafer sonucunda Bulgar Krallığı Osmanlı’ya vergi vermeyi kabul etti.

■Osmanlının Balkanlarda ilerlemeye devam etmesi üzerine, Balkan Devletleri yeniden birleşerek Osmanlı ile Çirmen Savaşını yaptı (1371). Bu savaşı da Osmanlı kazandı.

  • Osmanlının Ploşnik’te yenildi (îlk yenildi). Bu yenilgiden cesaret alan Haçlılar Osmanlı ile I. Kosava Savaşını yaptı (1389). Osmanlı devleti bu savaşı kazandı. I. Murat savaş meydanında gezerken bir Sırp askeri tarafından şehit edildi. Not :
  • İlk kez Yeniçeri Ocağı kuruldu.
  • İlk kez Tımar Sistemi uygulanmaya başlandı.
  • Topçu Ocağı kuruldu.
  • Rumeli Beylerbeyliği kuruldu ve yönetime Lala şahin Paşa getirildi.
  • Osmanlılar ilk kez topu, I. Kosava Savaşında düşmanı korkutmak için kullandılar.
  • Osmanlı devleti tam teşkilatlı hale gelmiştir.
  • Vezir-i azamlık, kazaskerlik ve defterdarlık kuruldu.

 

  • BAYEZİD DÖNEMİ

Fatih’in ölümü üzerine Amasya Valisi olan oğlu Bayezid İstanbul’a gelerek tahta geçti.Bayezid’in zayıf karakterli olması, bu dönemde ortaya çıkan Cem Sultan Olayı ve taht kavgaları bu dönemin sönük geçmesine neden olmuştur.

  • Cem Sultan Olayı

Cem Sultan II. Bayezid’e karşı Memlükler’in de kışkırtması ile birkaç kez taht mücadelesine girişmiş ise de mağlup olarak Rodos şovalyelerine sığınmış ve onlar tarafından papaya götürülmüştür. Böylece sorun uluslar arası bir sorun haline gelmiştir.Cem Sultan Olayının Osmanlıya Etkileri : a- Batıdaki seferler duraklamış b- Endülüs Emevilerine gerekli yardım götürülememiş c- Safevi tehlikesi önlenememiş d- II. Bayezid döneminin sönük geçmesine neden olmuş e- Papa ve Avrupa tarafından baskı unsuru olarak kullanılmıştır.

  • Karamanoğullarının Yıkılması (1483)

Karamanoğulları II. Bayezid tarafından kesin olarak yıkılıştır.

  • Boğdan Fethinin Tamamlanması:

Kili ve Akkerman alınarak Boğdan’ın fethi tamamlanmıştır. Böylece Kırım ile kara bağlantısı sağlanmış ve Lehistan ile ilk ilişkiler başlamıştır

  • Osmanlı-Memlük İlişkileri

Fatih zamanında bozulan ilişkiler bu dönemde savaş haline dönüşmüştür.Nedenleri:a-Memlüklerin Cem Sultan’ı kışkırtmaları ve korumaları b-Karamanoğullarını desteklemeleric-Fatih döneminden beri devam eden Hicaz u yolları sorunu d-Dulkadiroğulları Beyliği’nin Memlüklere karşı Osmanlıdan yardım istemesiBu savaşlar sırasında her iki tarafta bir sonuç elde edememiştir.

  • Osmanlı-Venedik Savaşları:

Venediklilerden Modon, Koron, înebahtı kaleleri ve Navarin limanı alınmıştır.Otranto seferinden sonra, elimizden çıkan Ayamavra ve Kefalonya kaleleri geri alınmıştır.

  • Osmanlı İran İlişkileri

Şah İsmail, Akkoyunlu Devletini yıkarak yerine Safevi Devletini kurdu.Şah İsmail Anadolu’yu ele geçirmek amacı ile Anadolu da Şii propagandası yaparak, Şahkulu İsyanının çıkmasına neden oldu. Şahkulu yakalanarak idam edildi.Bayezid’in Şii faaliyetlerine karşı pasif davranması üzerine Trabzon Valisi Selim babasına karşı isyan etmiş ise de başarısız olmuştur.Daha

  • sonra yeniçeri ve ordunun desteği ile başa geçmiştir.

YAVUZ SULTAN SELİM DÖNEMİBabası ve kardeşlerine karşı mücadele eden Yavuz bu mücadeleyi kazanarak tahta geçmiştir.

  • Osmanlı İran İlişkileri

Kardeşleri ile yaptığı mücadeleyi kazanan Yavuz, büyük tehlike olarak gördüğü şah İsmail’in üzerine yürümüştür.Nedenleri:©Yavuz’un padişahlığını Şah İsmail’in tebrik etmemesi ©Şah İsmail’in Anadolu da ayaklanmalar çıkartmasıBu nedenlerden dolayı Yavuz, Şah İsmail ile Çaldıran Savaşını yaptı (1514).Sonuçları:«Doğuda en büyük tehlike olan, Safevi Devleti tehlikesi uzunca bir süre etkisiz hale getirildi.«Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri Osmanlı topraklarına katıldı.«Savaş dönüşü birçok sanatçı, bilgin ve şair İstanbul’a getirildi. «Savaş dönüşünde Dulkadiroğulları Beyliği ile yapılan Turnadağ Savaşı (1515) ile Dulkadiroğulları Beyliği Osmanlı Devletine katıldı. Not: Dulkadiroğulları Beyliğinin alınması ile Anadolu Türk birliği kesin olarak sağlanmıştır.

  • Osmanlı – Memlük İlişkileri Nedenleri:
  • Şah İsmail ve Memlüklerin Osmanlıya karşı ittifak kurması
  • Dulkadiroğulların Osmanlıya katılmasına Memlüklerin itirazı
  • Fatih döneminde başlayan iki devlet arasındaki anlaşmazlıklar
  • Yavuz’un Müslümanları bir bayrak altında toplayarak îslam birliğini gerçekleştirmek istemesi
  • Yavuz’un baharat yolunu eline geçirmek istemesi

Yavuz Sultan Selim, Kansu Gavri ile Mercidabık Savaşını yaparak (1516) Suriye, Filistin bölgesini ele geçirdi. Savaş sırasında Kansu Gavri öldü.Yavuz, Memlük hükümdarı Tomanbay ile Ridaniye Savaşını yaparak Memlükleri yıkmıştır (1517).Sonuçları:

  • Memlük Devleti ortadan kaldırılmıştır.
  • Mısır Osmanlı devletine katıldı.
  • Savaşılmadan Hicaz Osmanlı devletine katılmıştır.
  • Baharat yolu Osmanlının eline geçmiştir.
  • Mukaddes emanetler İstanbul’a getirildi.
  • Halifelik Osmanlı Devletine geçti.
  • Osmanlı hazinesi ağzına kadar dolmuştur.
  • Venedikliler Kıbrıs adası için Memlüklere ödedikleri vergiyi Osmanlı Devletine ödemeye başladılar.

Not:      Yavuz Sultan Selim döneminde bütün mücadeleler doğuludevletler ile yapılmış, batılı devletler ile herhangi bir mücadele olmamıştır. Bu dönem batılı devletler ile mücadelenin olmadığı tek dönemdir.Merkez isyanları  17.yüzyıl

  • Osman (Genç Osman)
  • yüzyılda ıslahat yolunda ilk ciddi adımı Genç Osman atmıştır. G Osman’ın ıslahatları şunlardır:

Şeyhülislamın fetva vermek dışındaki yetkilerini elinden aldı. Böylece ilmiye sınıfının devlet işlerine karışmasını önlemiştir.

  • Maliyeye önem verdi. Din adamlarına ve askerlere fazladan veril paraları kesti.

Genç Osman, saray dışı evlilik yaparak sarayı halka açmaya çalış

  • Genç Osman bu yönü ile sosyal alanda ıslahat yapan ilk padişahtır.
  • îlk kez Yeniçeri Ocağını kaldırmayı düşünmüştür. Bunu haber alt yeniçeriler Genç Osman’ı öldürmüşlerdir.
  • Murat
  • îçki, tütün, gece sokağa çıkma yasağı getirmiştir.
  • Koçi Be/e duraklamanın nedenleri ve çareleri ile ilgili Koç Bey Risalesi’ni hazırlattı.
  • Kuvvet ve şiddet yoluyla devlet otoritesini yeniden sağlamıştır.
  • Yeniçeri ve sipahi zorbalarını ortadan kaldırdı. Bu durum îstanbul’da asayiş ve güvenliğin yeniden kurulmasını sağladı.
  • îran üzerine iki sefer düzenledi. Bu seferler sırasında Anadolu’daki Celaliler ortadan kaldırılmış, emniyet ve güvenlik sağlanmıştır.
  • Tımarlar eskiden olduğu gibi savaşlarda yararlılık gösterenlere verilmiştir.

a-Kuyucu Murat Paşa

  • Ahmet devrinde sadrazam olmuştur. Celali isyanlarına karşı sert tedbirler aldı. Bunun için bir çok isyancıyı idam ettirdi. b-Tarhuncu Ahmet Paşa
  • Mehmet zamanındasadrazam oldu. Tarhuncu Ahmet Paşa’nın ıslahatları şunlardır:
  • Hâzineye borcu olan kişilerden bu borçları tahsil etti.
  • Bütçe açığının saray masraflarının çokluğundan ve lüzumsuz harcamalardan kaynaklandığını görerek bunları azaltmaya çalıştı.
  • Osmanlıda ilk defa resmi devlet bütçesini hazırladı.
  • Divan üyeleri ve bazı yöneticilerden hazineye para aktardı. Çıkarı elden giden kimselerin faaliyetleri sonucunda,

Tarhuncu Ahmet Paşa idam edilmiştir.c- Köprülü Mehmet PaşaValide Turhan Sultan’ın teklifi üzerine, Köprülü Mehmet Paşa bazı şartlar karşılığında sadrazam olmayı kabul etmiştir.Böylece şart koşarak sadrazam olan ilk kişi olmuştur.Faaliyetleri:

  • îlk iş olarak ilmiye sınıfı ile uğraştı. Ulemaya n asihatlarda bulundu.
  • Devletten haksız yere alınan paraları kesti.
  • Erdel’deki isyanı bastırdı.
  • Savaştan kaçan               yeniçerileri

cezalandırdı.

  • Devletin gelir ve giderlerini dengeleyerek maliyeyi düzenledi.
  • Devlet kadrolarına işin ehli olan kişileri atadı.
  • Çanakkale Boğazındaki Venedik ablukasını kaldırdı.
  • Venedikliler tarafından işgal edilen îmroz, Limni’yi geri aldı d- Köprülü Fazıl Ahmet Paşa

Babası Köprülü Mehmet Paşa’dan sonra sadrazam oldu.

  • Maliyeye önem vererek bütçe açığını kapattı.
  • Orduyu disiplin altına aldı.
  • Venediklilerden Girit adasını aldı.
  • Avusturya’dan Uyvar kalesini alıp, Vasvar Antlaşmasını imzaladı.
  • Mehmet ile Lehistan seferine çıkarak Bucaş Antlaşmasını imzaladı.
  • yüzyılda köprülüler ailesinden sadrazamlık makamına getirilen diğer devlet adamları şunlardır: e- Merzifonlu Kara Mustafa Pş.
    1. 2.Viyana kuşatmasındaki başarısızlığı yüzünden idam edildi. f- Köprülü Fazıl Mustafa Paşa ğ- Amcazade Hüseyin Paşa

    Kutsal îttifak savaşlarına son vererek Karlofça ve îstanbul Antlaşmalarını imzaladı.

    Islahatların Özellikleri

    • Bu dönem ıslahatları gelişme aşaması bulamamış Düşünce aşamasında kalmıştır.
    • Kuvvet ve şiddet yolu ile ülkede asayişin sağlanması yoluna gidilmiştir.
    • Islahatlarda Avrupa örnek alınmamıştır.
    • Yeniçeri, ulema ve halkın tepkisi ile karşılaşmıştır.
    • Yönetim, hukuk ve teknik alanlarda ıslahat yapılmamıştır.
    • Duraklamaya çözüm olmadı.
    • Islahatların ağırlık noktasını ordu ve ekonomi oluşturur.

    Islahatların öncülüğünü padişah ve devlet adamları yapmış ve ıslahatlar şahıslara bağlı kalmıştır

Sırp ve Yunan İsyanları A- Sırp İsyanı Nedenleri:

  • Gerileme ve dağılma döneminde Avrupa’ya yapılan seferlerde Sırp topraklarının savaş alanı haline dönmesi
  • Osmanlı Devleti’nin merkezi idaresinin zayıflaması
  • Fransız îhtilali’nin yaydığı milliyetçilik ve bağımsızlık ilkelerinin etkisi,
  • Avusturya ve Rusya’nın Balkanları kontrol altına almak için buradaki azınlıkları Osmanlı’ya karşı kışkırtması
  • Sırbistan’da görev yapan yeniçerilerin halka kötü davranması, Bunların sonucunda 1804’te Kara Yorgi öncülüğünde ilk isyan

çıkmıştır.Sonuçları:

  • Sırplar Edirne Antlaşması ile iç işlerinde serbest, dış işlerinde Osmanlıya bağımlı oldular (1829).
  • Berlin Antlaşması ile Sırbistan tam bağımsızlığını kazandı (1878). Not: Osmanlı Devleti’nde milliyetçilik akımlarından etkilenerek bağımsızlık için ilk isyan eden ilk toplum Sırplardır.

B-Yunan İsyanı Nedenleri:

  • Milliyetçilik akımının etkisi
  • Etnik-i Eterya Cemiyeti’nin kurulması (1814)
  • Rusya, Fransa ve îngiltere’nin Rumları kışkırtması
  • Osmanlı Devleti’nin zayıflamış olması

Rusya’nın desteğini alan Etnik’i Eterya, Eflak ve Boğdan da isyanı başlattı (1820). Osmanlı Devleti Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa’nın yardımı ile isyanı bastırdı.Fransa, îngiltere, Rusya birleşerek Yunanistan’a bağımsızlık verilmesini istediler. II. Mahmut’un bunu kabul etmemesi üzerine üç devletin donanması, Navarin Limanı’nda Osmanlı donanmasını yaktılar (Navarin Baskını 1827). Rusya’nın da doğu ve batıda ilerlemesi üzerine zor durumda kalan Osmanlı Devleti Edirne Antlaşması’nı imzaladı (1829).Edirne Antlaşmasının Maddeleri:

  • Osmanlı Devleti, Yunanistan’ın bağımsızlığını tanıyacak
  • Sırbistan iç işlerinde bağımsız, dış işlerinde Osmanlıya bağlı olacak Not:Rumlar Osmanlı Devletinden ayrılarak bağımsız olan ilk millet olmuştur.

Mısır ve Boğazlar Sorunu

  • Mahmut, Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Paşa’ya Mora isyanını bastırsa Mora ve Girit valiliklerini vaat etmişti. Ancak Yunanistan’ın Edirne Antlaşması ile bağımsız olması üzerine, Mora valiliği Mehmet Ali Paşa’ya verilememiştir. Bunun üzerine Mehmet Ali Paşa, II. Mahmut’tan Mora valiliğine karşılık Suriye valiliğini istemiştir. II. Mahmut’un bunu kabul etmemesi üzerine Mehmet Ali Paşa isyan etmiştir.

Mehmet Ali Paşa’nın oğlu îbrahim Paşa komutasındaki Mısır Ordusu, Suriye’yi ele geçirmiş ve Kütahya’ya kadar ilerlemiştir.Zor durumda kalan II. Mahmut, Rusya’dan yardım istemek zorunda kalmıştır. Rus ordu ve donanması îstanbul önlerine gelince, bu durumdan îngiltere ve Fransa rahatsız olmuştur. Bunun üzerine îngiltere ve Fransa harekete geçerek, II. Mahmut ile Mehmet Ali Paşa arasında Kütahya Antlaşması’nın imzalanmasını sağlamışlardır. Kütahya Antlaşması (1833)Bu antlaşmayla, Mehmet Ali Paşa’ya Suriye ve Girit valiliği, oğlu îbrahim Paşa’ya da Adana valiliği, ek olarak verilmiştir.Antlaşmaya rağmen Mehmet Ali Paşa’ya güvenemeyen II. Mahmut, Rusya’nın desteğini sağlamak için Rusya ile Hünkar îskelesi Antlaşması’nıyaptı (1833).Hünkar İskelesi Antlaşması’nın Maddeleri:

  • Osmanlı Devleti bir saldırıya uğrarsa Rusya, asker yardımı yapacak fakat masraflarını Osmanlı karşılayacak
  • Rusya saldırıya uğrarsa Osmanlılar, Boğazlar’ı kapatacak
  • Antlaşma 8 yıl yürürlükte kalacak

Not: Böylece ilk kez boğazlar sorunu ortaya çıkmıştır.Rusya’nın desteğini alan II. Mahmut, Mehmet Ali Paşa’ya haddini bildirmek için Mehmet Paşa’ya savaş açtı. Yapılan Nizip Savaşı’nı (1839), Osmanlı ordusu kaybetti. Bu arada II. Mahmut ölmüş yerine oğlu Abdülmecit tahta geçmiştir.Hünkar iskelesi Antlaşması’na göre Rusya’nın yardım etmesinden çekinen îngiltere, Mısır sorununu uluslar arası bir konferansa çekti. Fransa hariç Avrupa’nın büyük devletlerinin katıldığı, Londra Protokolü imzalandı (1840).Londra Protokolü Maddeleri:

  • Suriye, Adana, Girit, Cidde, Osmanlı’ya geri verilecek
  • Mısır Osmanlıya yıllık vergi verecek
  • Mısır hukuken Osmanlı Devleti’nin olacak, yönetimi Mehmet Ali Paşa’ya verilecek

Not: Böylece Mısır Sorunu halledilmiş oldu.Mısır Sorununu halleden Avrupalı Devletler tekrar bir araya gelerek Londra Boğazlar Sözleşmesi’ni (Londra antlaşması 1841) imzaladılar.Londra Boğazlar Sözleşmesinin Önemi:

  • Boğazlar uluslar arası bir statü kazandı
  • Boğazlar sorunu çözüldü.
  • Boğazların savaş gemilerine kapatılması ile Rusya’nın Akdeniz’e inmesi önlendi.

Not: Mısır Sorunu başlangıçta bir iç sorun iken sonraları dış sorun haline dönüştü.Not: Osmanlı Devleti’nin kendi valisi ile bile başa çıkamayacak güçte olduğu ortaya çıktıNedenleri:

  • Rusların, İstanbul ve Boğazlara yerleşmek ve Balkanlarda kendisine bağlı devletler kurmak istemesi
  • Rusların, kutsal yerlerde Ortodokslar lehine bazı haklar elde etmek istemesi
  • Rusya’nın isteklerini Osmanlı Devleti’ne kabul ettirebilmek için Prens Menkiçof’u olağanüstü yetkiler ile İstanbul’a göndermesi

Rus ordularının Osmanlı topraklarına girmesi ile savaş başladı. Rus donanması, Sinop Limanına baskın yaparak Osmanlı donanmasını Yaktı (Sinop Baskını 1853).Rusya’nın Boğazlar ve Akdeniz üzerinde oluşturduğu tehdit, İngiltere ve Fransa’yı harekete geçirdi. İki devlet Osmanlının yanında savaşa katıldılar.İtalyan birliğini kurmak için Fransa’nın desteğine ihtiyaç duyan Piyomento (Sardunya), Fransa’nın yanında savaşa girdi.Bu ittifak karşısında, Rusya zor durumda kalarak Paris Antlaşması’nı imzalamıştır.Paris Antlaşmasının Maddeleri:

  • Osmanlı Devleti bir Avrupa Devleti sayılacak, toprak bütünlüğü Avrupalı devletlerin garantisi altında olacak ve Avrupa devletleri hukukundan yararlanacak
  • Karadeniz tarafsız hale getirilecek sadece ticaret gemilerine açık tutulacak
  • Rusya ve Osmanlı Devleti Karadeniz’de savaş gemisi ve tersane bulunduramayacaktır.
  • Rusya, Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışmayacak, alınan topraklar taraflara geri verilecek

Paris Antlaşmasının Önemi:

  • Osmanlı Devleti, Avrupa Devleti sayıldı.
  • Osmanlı Devleti’nin dağılma döneminde imzaladığı en karlı anlaşma oldu.
  • Osmanlı toprak bütünlüğünün Avrupalı devletlerinin garantisi altında bulunması, Osmanlı Devleti’nin kendi topraklarını koru­yamayacak kadar güçsüz olduğunu gösterdi.
  • Osmanlı Devleti bu savaştan galip çıkmasına rağmen “Karadeniz’de donanma bulunduramayacak” maddesi ile yenik devlet durumuna düşmüştür.
  • Bu antlaşma ile İngiltere ve Fransa Akdeniz’de güvenliklerini sağlamışlardır.
  • Rusya’nın Osmanlı Devleti üzerindeki emelleri bir süre engellenmiştir.

Not: Kırım savaşı sırasında Osmanlı padişahı Abdülmecit, ilk kez İngiltere’den borç para almıştır.Not:     Osmanlı Devleti, yabancıların Paris Antlaşmasında, içişlerimize karışmasını engellemek için Islahat Fermanı’nı ilan etti.Nedenleri:

  • Almanya ve İtalya’nın siyasi birliğini kurmasıyla Avrupa’da meydana gelen gelişmelerden Rusya’nın faydalanmak istemesi
  • Rusya’nın Kırım Savaşı’yla kaybettiği hakları elde etmek istemesi
  • Karadeniz kıyılarını silahlandırmak istemesi
  • Rusya’nın Balkan devletlerini kışkırtması. Bunun üzerine Hersek, Sırbistan, Karadağ ve Bulgaristan’da isyanlar çıktı.

Yeni bir Osmanlı-Rus Savaşını istemeyen Avrupalı devletler İstanbul’da bir konferans topladılar (İstanbul Konferansı 1878). Bu konferansta Sırbistan ve Karadağ’dan Osmanlı askerlerinin çekilmesini, Bosna Hersek ve Bulgaristan’a da özerklik verilmesini istediler. Osmanlı bu istekleri iç işlerine müdahale sayarak reddetti.Bunun üzerine Rusya Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti. Ruslar Kafkaslarda Gazi Ahmet Muhtar Paşa’yı, Balkanlar’da ise Gazi Osman Paşa’yı yenerek, Osmanlı Devleti ile Ayestefanos (Yeşilköy) Antlaşmasını imzaladı.Ayestefanos Antlaşması (1878)Bu Antlaşma ile Ruslar tarihi emellerine ulaşma yolunda önemli bir adım atmıştır. Rusya’nın büyümesini istemeyen İngiltere ve Avusturya yanlarına Almanya’yı da alarak savaşa itiraz etmiştir. Rusya bu devletler ile savaşı göze alamadığından Berlin Antlaşmasını hazırlamak zorunda kalmıştır (1878).Berlin Antlaşmasının Maddeleri:

  • Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız olacak
  • Batum, Kars, Ardahan ve Artvin Rusya’da, Doğu Beyazıt ve Eleşkirt Osmanlıda kalacak
  • Bulgaristan üçe ayrılacak
  • Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecek
  • Yunanistan’a Teselya Bölgesi verilecek
  • Ermeni ve Rum azınlıklara ayrıcalıklar verilecek
  • Bosna-Hersek Osmanlıya ait olacak fakat yönetimi Avusturya’ya bırakılacak

Berlin Antlaşmasının Önemi:

  • yüzyılda imzalanan en ağır antlaşmadır.
  • Ermeni meselesi ilk defa Berlin Antlaşması ile gündeme gelmiştir.
  • Bulgaristan’ın parçalanması ile Rusların Akdeniz’e inmesi önlenmiştir.
  • Osmanlı Devleti’nin Berlin antlaşmasındaki en önemli karı Doğu Beyazıt’ın geri alınmasıdır. Buna karşılık Kıbrıs İngilizlere üs olarak verildi.

Not: Ayestefanos Antlaşması, Avrupalı devletlerin müdahalesi ile uygulanamamıştır. Bu nedenle ölü doğmuş bir antlaşmadır. Bu yönü ile Sevr Antlaşması’na benzer.

  • Mahmut Devrindeki Yenilikler

Bu dönemde askeri, yönetim, mali, kültürel ve eğitim alanında ıslahatlar yapılmıştır.A-Askeri Alandaki Islahatlar

  • Sekban-ı Cedit ve Eşkinci ocaklarını kurdu.
  • 1826 yılında Yeniçeri Ocağını kaldırdı (Vakay-ı Hayriye). Yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye ordusunu kurdu.

Not:Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasıyla padişahın otoritesi yeniden sağlanmıştır. Ayrıca yapılacak olan ıslahatların önündeki en büyük engel kaldırılmıştır.B-Yönetim Alanındaki İnkılaplar

  • Mahmut ayanlar ile Sened-i îttifak’ı imzaladı. Bu antlaşmaya göre ayanlar devlet otoritesini tanıyacak ve ıslahatları benimseyecek buna karşılık ayanlar bulundukları yerde vergi toplama yetkisine sahip olacaklardı. Sened-i îttifak, padişahın yetkilerini sınırlayan ilk belgedir. Ayrıca devlet ayanların varlığını bu belgeyle resmen tanımıştır.
  • Divan teşkilatı kaldırılarak nazırlıklar (bakanlık­lar) kuruldu.
  • Dirlik sistemi kaldırıldı. Bunun yerine devlet memurlarına maaş bağlandı.
  • Posta, polis ve karantina teşkilatı kuruldu.
  • Müsadere usulü kaldırılarak özel mülkiyet ve miras hakkı tanındı.
  • Askeri amaçlı ilk nüfus sayımı yapıldı.
  • Memurlara fes ve pantolon giyme zorunluluğu getirildi.
  • Memurlar iç işleri ve dış işleri olmak üzere ikiye ayrıldı.

C- Eğitim ve Kültür Alanındaki İnkılaplar

  • îstanbul’da ilköğretim’in zorunlu olması kabul edildi. Fakat uygulanamadı.
  • Yüksek okullara öğrenci yetiştirmek amacı ile rüştiye okulları açıldı.
  • Enderun Mektebi kaldırılarak yerine devlet memurluğu için Mekteb-i Maarif-i Adliye okulu kuruldu.
  • Orduya subay yetiştirmek için Harp Okulu açıldı.
  • îlk resmi gazete olan Takvim-i Vakayi çıkarıldı.
  • îlk kez Avrupa’ya öğrenciler gönderildi.
  • Mekteb-i Tıbbıye ve Mızıkay-ı Hümayun gibi yüksek okullar açıldı.
  • Mahmut resmini yaptırarak devlet dairelerine astırdı.
  • Yabancı müzik serbest bırakıldı.
  • D) Ekonomik Alandaki Islahatları
  • îngilizler ile Balta Limanı Antlaşması imzalandı
  • Yerli malı kullanımı teşvik edildi.

Tanzimat FermanıTanzimat Fermanı Padişah Abdülmecit zamanında, Hariciye Nazırı (Dışişleri Bakanı) Mustafa Reşit Paşa tarafından hazırlandı.Nedenleri:

  • Avrupalı devletlerin iç işlerimize karışması­na engel olmak
  • Avrupalı devletlere yakınlık sağlamak
  • Mısır meselesinin halledilmesinde Avrupalı devletlerinin yardımını sağlamak

Mustafa Reşit Paşa hazırladığı programı 3 Kasım 1839 tarihinde Gülhane Parkı’nda halk huzurunda okudu. Bunun için bu fermana “Gülhane Hattı Hümayunu” da denir.Tanzimat Fermanı’nın Maddeleri:

  • Müslüman, Hıristiyan ve Musevi bütün halkın, can, mal ve namus güvenliği sağlanacaktır.
  • Vergiler herkesin gelirine göre toplanacak­tır.
  • Askere alma ve terhis işlemleri belli kurallara bağlanacaktır.
  • Herkes kanun önünde eşit olacak, her gücün üstünde kanun gücünün olduğu kabul edilecek
  • Hiç kimse yargılanmadan haksız yere idam edilmeyecektir.
  • Herkes mal ve mülk sahibi olabilecek, isterse satabilecek veya miras bırakabilecek.

Tanzimat Fermanı’nın Önemi:

  • Osmanlı Devleti’nde ilk kez kanun gücünün üstünlüğü kabul edilmiştir.
  • Padişah ilk kez kendi gücünün de üstünde kanun gücü olduğunu kabul etti.
  • Ömür boyu olan askerlik 5 yıla indirildi. Önce sadece Müslümanların yaptığı askerlik tüm halka yaygınlaştırıldı.
  • Tanzimat Fermanı ile Osmanlı Devleti’nde Müslümanlar ve gayrimüslimler kanun önünde eşitlendi.
  • Osmanlı tarihinde batılı hukuk kurallarına geçişin ilk aşamasını oluşturur.
  • Tanzimat Fermanı’nın ilan edilmesinde Avrupalı devletlerinin baskısı olmamıştır.

Not:Osmanlı tarihinde Tanzimat Fermanı ile başlayıp (1839),

  • Meşrutiyet Dönemi’ne (1876) kadar geçen döneme “Tanzimat Dönemi” denir.

Diğer Bölgesel Kongreler_________________________________o E dirne kongresi (9 Mayıs 1919) o Lüleburgaz kongresi (Nisan 1919) o Nazilli kongresi (7 Ağustos 1919) o Afyon kongresi (2Ağustos 1920)o Pozantı kongresi (5 Ağustos 1920) M.Kemalin katıldığı son kongredir.
GÜNEY CEPHESi____________________________________________________

  • Mondros ile birlikte ingiltere birlikleri Urfa-Antep-Maraş’ı işgal ettiler. Ancak daha sonra bir protokolle ingiltere bu yerleri Fransa’ya bıraktı.
  • Bu cephede Fransız ve Ermenilerle (Suriye’ye göç ettirilmiş Ermeniler-tehcir kanunu) karşı savaşıldı.
  • ilk çatışma ve ilk direniş Hatay Dörtyol’a olmuştur.
  • Fransızlara karşı Kuvay-i milliye birlikleri savaşmıştır.
  • Burada(Hatay-Dörtyol) yapılan çetin savaşlar sonucunda Fransa yenildi.
  • Bundan dolayı 1921’de Antep’e Gazi.1973 Maraş’a Kahraman,1984’de Urfa’ya ğanlı ünvanı verildiI.inönü Zaferinin Dış Siyasetteki Sonuçları:__________________________
    1. Londra konferansı
    2. Afganistan ile dostluk antlaŞması
    3. Moskova antlaŞması

    FORMÜL: iLAM( inönü, Londra, Afganistan, Moskova)_______________

    NOT:22 şubat 1921’de Sovyet Rusya ile Türk-Sovyet görüşmeleri baŞladı.Bunun sonucu olarak 16 Mart 1921’de Sovyet Rusya ile TBMM arasında Moskova Antlaşması imzalandı.

    NOT: 1 Mart 1921’de Afganistan ile dostluk antlaşması imzalandı,böylece Afganistan,TBMM hükümetini tanıyan ilk doğulu Müslüman devlet oldu.

    1. iNÖNÜ ZAFERi (23 Mart 1921)-SAVUNMA

    Nedeni:____________________________________________________________

    Londra konferansında isteklerini kabul ettiremeyen itilaf devletleri Yunan ordusuna tekrar destek verdiler. Sevr antlaşmasını zorla kabul

    ettirmek isteyen Yunan ordusu taarruza geçti.______________________

    Sonuç:_____________________________________________________________

    İ.Aslıhanlar savaşında Yunanlılar geri püskürtüldü ancak Dumlupınar’dan çıkarılmaları sağlanamadı.

    1. Yunan ordusu yenildi. Ancak düzenli ordu taarruz gücüne ulaşmadığından dolayı daha fazla ilerleyemedi.

    3.6talyanlar Anadolu’dan çekilmeye başladılar.

    1. Fransızlar Zonguldak’ı boşalttı. TBMM ile barış görüşmelerine başladı.

    5.ismet inönü generalliğe yükseldi.

    1. Kuzey ve Güney birlikleri birleştirilip başlarına ismet inönü getirildi.(Batı cephesi birleitirildi)
    2. ingiltere ile esir değişimi antlaşması imzalandı.

    NOT:1.inönü ve II. inönü zaferleri milli mücadele açısından önemleri düŞmanı oyalayarak zaman kazandırmak olmuştur.

    NOT: M.Kemal inönü’ye çektiği telgrafta —siz orada yalnız düşmanı değil milletin makus talihini de yendiniz.lldemiştir.

    Uyarı: italyanlar II. inönü’den sonra kuvvetlerini boşaltma kararı almışlar ancak boşaltmayı Sakarya zaferinden sonra tamamlamıŞlardır.

    NOT: Kurtuluş savaşı sırasında ingiltere ve italya ile sıcak savaşlar yapılmamıştır.

    ASLIHANLAR DUMLUPINAR SAVAşI 8-11 NİSAN 1921

    Türk ordusu saldırıya geçecektir ancak önemh’i bir sonuç elde

    edilmeyecektir._______________________________________________________

    KÜTAHYA- ESKişEHiR SAVAşLARI (10-24 Temmuz 1921)

    Önemi: TBMM ilk defa istanbul hükümeti tarafından tanınmıştır.

    Batı Cephesindeki Bütün Savaşların Nedenleri:_______________________

    1.Sevr antlaşmasını yumuşatıp kabul ettirmek.

    1. Ankara’ya ulaşıp meclisi dağıtmak.
    2. Kurtuluş savaşına son vermek.
    3. MEGALO iDEA’yı gerçekleştirmek(Büyük Yunanistan’ın kuruluşu Bizans’ın çanlandırılması)

    I.inönü Savaşı ( 6-10 Ocak 1921)- savunma___________________________

    Nedeni:_____________________________________________________________

    İ.Sevr’i Türklere kabul ettirmek.

    1. TBMM’yi dağıtmak.
    2. Kurtuluş savaşına son vermek.
    3. Çerkez Ethem isyanından yararlanmak.

    Sonuçları:___________________________________________________________

    1. Yunanlılar yenildi.
    2. Düzenli ordunun ilk askeri başarısıdır.
    3. Çerkez Ethem isyanı bastırıldı.
    4. TBMM’ye olan güven arttı.
    5. Düzenli orduya katılım arttı.
    6. Yeni Türk Anayasası hazırlandı.(Teşkilat-ı Esasiye 20 Ocak 1921)
    7. istiklal Marşı kabul edildi.(12 Mart 1921)
    8. kuvayı milliye sona ermiştir. Fakat kuvayı milliye ruhu sona ermemiştir.

     

    savunma+saldırı___________________________________________________

    Nedeni:____________________________________________________________

    o Türk ordusunun taarruz gücüne ulaşmadığını anlayan Yunanlılar ingiltere’den aldıkları silah ve malzeme yardımıyla saldırıya geçtiler. o Eskişehir-Afyon-Kütahya’yı işgal ettiler. M.Kemal ordu daha fazla kayıp vermesin diye Sakarya nehrinin doğusuna çektiriyor. Bunun üzerine M.Kemal çok eleştiriliyor.

    Sonuçları:__________________________________________________________

    1. Kemal’e yoğun muhalefet yaşandı.
    2. TBMM/e duyulan güven sarsıldı.
    3. Meclisin Kayseri veya Sivas’a taşınması gündeme geldi.
    4. Türk ordusu bu savaşta yenilince italyanlar Anadolu’dan çekilmeyi durdurdular.
    5. Fransa ise görüşme süresini uzattı.
    6. Kuvay-ı Milliyenin kurulması gündeme geldi.

    7.italya çekilme işlemini durdurdu.

    NOT: Kurtuluş savaşındaki ilk ve tek yenilgimizdir___________________

    SAKARYA MEYDAN MUHAREBESi (23 Ağustos-12 Eylül 1921)

    Nedenleri:_________________________________________________________

    Sevr’i yumuşatıp kabul ettirmek.

    -^TBMM’yi dağıtmak.

    Kurtuluş savaşına son vermek.

    Gelişimi

    -^Türkler için ölüm-kalım savaşıdır.

    -> Parolasıll Ya istiklal ya ölümll

    -> Mustafa Kemal —Hattı müdafaa yoktur sathı müdafaa vardır.O satıh bütün vatandır.Vatanın her karış toprağı Türk milletinin kanı ile ıslanmadıkça vatan terk edilemez. Ildemiştir.

    NOT: Kurtuluş savaşında M.Kemal’in komuta ettiği ilk savaştır. Sonuçları:

    1. Kütahya-Afyon-Eskişehir geri alındı.
    2. Türk ordusunun son savunma savaşıdır.
    3. Türk ordusunda II. Viyana 1683 yenilgisinden sonra Avrupa karŞısında devam eden gerileyiş sona erdi.
    4. TBMM M.Kemal’e Mareşallik rütbesi ve Gazilik ünvanı verdi.
    5. italyanlar Anadolu’dan tamamen çekildiler.
    6. Rusya’ya bağlı Kafkas Cumhuriyetleri ile Kars antlaşması,
    7. Fransızlar ile Ankara antlaşması imzalandı.
      1. itilaf devletleriyle Esir değişimi antlaşması imzalandı.( Malta’daki Türk esirler serbest bırakılmıştır)
      2. Yunan ordusu yenildi.

      NOT: Ukrayna ile dostluk antlaşması imzalandı.

      NOT: Bütün bu başarılar sonucu itilaf devletleri savaşa son vermek için 22 Mart 1922’de anlaşma için teklifte bulundular. Ancak bu teklifler Sevr’in az değiştirilmiş hali olduğundan TBMM tarafından şiddetle reddedildi. itilaf devletlerinin amacı: Yunan ordusuna zaman kazandırmaktı.

      NOT: M.Kemal’e mareşallik Sakarya zaferinden sonra verildi.(19 Eylül 1921) Fevzi Çakmak’a Dumlupınar’dan sonra.

      NOT: Sakarya savaşında Genel Kurmay Fevzi Çakmak’tı._____________

      BÜYÜK TAARRUZ__________________________________________________

      ilk Taarruz savaşımızdır.

      1. Amaç düşmanı imha etmek, yani Anadolu’dan atmaktır.
      2. Bir yıl boyunca hazırlık yapıldı.
      3. Taarruz öncesi M.Kemal’in BaŞkomutanlığı 3 ay ve daha sonra süresiz uzatıldı.
      4. Gazi Mustafa Kemal bu savaşı kendi yönettiği için bu ismi almıştır.
      5. Hazırlık evresinde muhalefet çok sertleşti bazıları —neden bekliyoruz düşman güç toplayacak! bazıları —barış görüşmelerini kabul edelim! demekteydi. Ancak barış görüşmeleri Sakarya sonrasında da Sevr’in görüşülmesine dayanıyordu.
      6. Meclisteki sert muhalefet M.Kemal’in Başkomutanlığını uzatmadı bu sırada M.Kemal evinde hasta yatmaktaydı. Ertesi gün meclise geldi gizli oturum istedi ve konuşma yaptı. Konuşmasında —Ben görevimin başındayım, bırakamam, bırakmayacağım.! Dedi. Bu konuŞma M.Kemal’in kişiliğinin kararlılık yönünü ortaya koyar.

      NOT: Tekalif-i milliye emirlerinin en fazla etkisi Büyük Taarruzda görüldü.

      Sonuçları:

      >Savaşı Türk ordusu kazandı.

      • Kemal —Ordular ilk hedefiniz Akdeniz! sözünü bu savaşta söylemiŞtir.
      • Türk ordusu; 9 Eylül’de izmir’e, 11 Eylül’de Bursa’ya, 18 Eylül’de Çanakkale boğazına ulaşarak Batı Anadolu’yu düşman işgalinden kurtardı.
      • Kurtuluş savaşının askeri safhası sona erdi.

      NOT: inebolu’nun önemi büyüktür. Çünkü konumu itibariyle M.Kemal’in Anadolu’ya çıktığı yer olan Samsun’a yakınlığı, istanbul’dan kaçırılan silahların Batı cephesine ulaştığı yerdir.

      NOT: Düşmanların kırılma noktası yani düşmanın ana kuvvetlerinin yok edildiği gün 30 Ağustos olduğundan 30 Ağustos’u Zafer bayramı olarak kutluyoruz.

      Cumhuriyetçilik_________________________________________________

      >TBMM’nin açılması (23 Nisan 1920)

      ->1921 ve 1924 anayasalarının hazırlanması ^Saltanatın kaldırılması (1 Kasım 1922)

      >Cumhuriyetin ilan edilmesi (29 Ekim 1923)

      >Siyasi partilerin kurulması

      • Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi (1934)

      >Ordunun siyasetten ayrılması (1924)___________________________

      Milliyetçilik_____________________________________________________

      >Milli bir Türk Devletinin kurulması >TBMM’nin açılması (1920)

      • Kabotaj Kanunu’nun çıkarılması (1926)

      >Türk Tarih Kurumunun kurulması (1931)

      >Türk Dil Kurumunun kurulması (1932)

      ^Kapitülasyonların kaldırılması

      • Bağımsız gümrük politikasının uygulanması

      Yabancılara ait iktisadi kuruluşların ulusallaştırması

      • >Türk Parasını Koruma Kanunu’nun çıkarılması

      >Okullarda derslerin Türkçe okutulması_________________________________________

      Halkçılık_______________________________________________________

      >TBMM’nin açılması (1920)

      >Cumhuriyetin ilanı (1923)

      >Soyadı Kanunun çıkarılması (1934)

      • Kadınlara siyasi hakların verilmesi (1934)

      >Millet mektepleri ve Halkevlerinin açılması ->Kılık Kıyafet Kanunu’nun kabulü (1925)

      >Aşar vergisinin kaldırılması (1925)

      >Toplumda ayrıcalık belirten unvanların kaldırılması (1934)_____

      Devletçilik______________________________________________________

      >Bazı özel Türk kuruluşlarının devletleştirilmesi >Milli Korunma Kanunu

      >Yabancılara ait ekonomik kuruluşların devletleştirilmesi

      • Kalkınma planlarının hazırlanması (I. ve II. beş yıllık sanayi planlan)

      >Devlet Bankalarının kurulması (Sümerbank, Etibank)___________

      Laiklik__________________________________________________________

      • Saltanat kaldırıldı (1 Kasım 1922).

      >Halifelik kaldırıldı (3 Mart 1924).

      >3 Mart 1924’te Şer’iyye ve Evkaf Vekaleti kaldırıldı. Yerine >Diyanet işleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu.

      >Tevhid-i Tedrisat Kanunu (Öğretim Birliği Kanunu) çıkartıldı (3 Mart 1924).

      >Tekke, zaviye ve türbeler kapatıldı (30 Kasım 1925).

      • Medeni Kanun kabul edildi (17 Şubat 1926).

      >Şapka inkılabı yapıldı (1925).

      • “Devletin dini İslam’dır.” maddesi anayasadan çıkartıldı (10 Nisan 1928). ^Milletvekillerinin yemin şekli değiştirildi (10 Nisan 1928).

      >Altı Atatürk ilkesi anayasaya girdi (5 Şubat 1937).

      İzmir iktisat kongresi kararları-1923____________________________

      >Hammaddesi yurt içinde olan endüstri kollarının kurulması,

      >Özel girişimcilerin desteklenmesi,

      • Yatırımcılara kredi sağlayacak bankaların kurulması,

      >Günlük tüketim mallarına öncelik verilmesi,

      >Özel teşebbüsün(Liberalizm) gücünün yetmediği durumlarda >devletin (devletçilik) öncülük etmesi,

      >Önemli kuruluşların ulusallaştırılması,

      ->Yerli malı kullanımı teşvik edilecek,(milliyetçilik)

      ->Yerli malların kara ve deniz taşımacılığında ucuz tarife ile >taşınması sağlanacak,(Yerli malının rekabet gücü artırılıyor.)

      >Gümrük vergileri yerli sanayiyi koruyacak şekilde düzenlenecek,

      • Demir yolu yapımı programa bağlanacak,

      >İşçi hakları genişletilecek. Sendikal haklar verilecek,(KPSS 2010 cıktı.)

      • Teknik eleman yetiştirilmeye önem verilecek,

      >Aşar vergisi kaldırılacak.

      Siyasi alandaki devrimler

      • Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
      • Ankara’nın Başkent Olması (13 Ekim 1923)
      • Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)
      • Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)
      • Çok Partili Rejim Denemeleri ( Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, 1924, Serbest Cumhuriyet Fırkası, 1930)
      • Kadınlara siyasi hakların verilmesi (1930 Belediye – 1933 Muhtarlık – 1934 Milletvekili)

      Toplumsal ve Sosyal alanda yapılan devrimler___________________

      • Kadınların Erkeklerle Eşit Haklara Sahip Olması(1934)
      • Şapka ve Kıyafet Devrimi (Şapka Kanunu), (25 Kasım 1925)
      • Lakap ve Unvanların Kaldırılması (26 Kasım 1934)
      • Soyadı Kanunu (21 Haziran 1934)
      • Laiklik (1928)
      • Milletlerarası Takvim ve Saatin, Yeni Rakamların Kabulü ve Ölçülerde Değişiklik (26 Aralık 1925 – 26 Mart 1931)
        • Tekke ve zaviyelerin kapatılması (30 Kasım 1925)

        Eğitim ve kültür alanındaki devrimler____________________________

        • Millet Mekteplerinin Açılması (1928)
        • Öğretimin Birleştirilmesi (3 Mart 1924)
        • Medreselerin Kapatılması (1924)
        • Maarif Teşkilatı Hakkında Kanun (1926)
        • Harf Devrimi (1 Kasım 1928)
        • Güzel Sanatlarda Yenilikler(1928)
        • Türk Tarih ve Dil Kurumlarının Kurulması (12 Nisan 1931, 12 Temmuz 1932)
        • Dil Devrimi (1932)
        • Üniversite Reformu (1933)
        • Üniversite Öğreniminin Düzenlenmesi (31 Mayıs 1933)

        Hukuk alanındaki devrimler_____________________________________

        • Mecellenin Kaldırılması (1924 – 1937)
        • Türk Medeni Kanunu (1924 – 1937)
        • Türk Ceza Kanunu (1926).
        • Yeni Anayasanın Kabulü (1924)
        • Teşkilat-ı esasiye Kanunu (1921)
        • Şer’iyye Mahkemelerinin Kapatılması (1924)

        ________ Ekonomi alanındaki devrimler__________________________

        • İzmir İktisat Kongresi (1923)
        • Aşar(Öşür) Vergisinin Kaldırılması (17 Şubat 1925)
        • Çiftçinin Özendirilmesi(1925)
        • Örnek Çiftliklerin Kurulması (1925)
        • Tarım Kredi Kooperatifleri’nin Kurulması (1925)
        • Kabotaj Kanunu (1 Temmuz 1926)
        • Sanayi Teşvik Kanunu (28 Mayıs 1927)
        • Toprak Reformu (1929)
        • ve II. Kalkınma Planları(1933, 1937)
        • Yüksek Ziraat Enstitüsü’nün Kurulması (1933)

        Ticaret ve Sanayi Odalarının Kurulması (1935)

TÜRK İSLAM DEVLETLERİ
BİLİM ADAMLARI-EDEBİYATÇILAR
KişiEseriÖzellikleri
Yusuf has hacip*Kutadgu bilig*Islam edebiyatının ilk yazılı örneği *karahanhılar *mutluluk veren bilgi
kaşgarlıMahmut*Divan-ı lügatıit türk:*ilk türk dünyası haritası*karahanlılar*Araplara

*Türkçeyi öğretmek

edip Ahmet*Atabetül hokayık:*uygur alfabesi *karahanlılar dönemi
Ahmetyesevi*Divanı hikmet:*karahanlılar
firdevsi*Şahname*gazneli mahmuta *gazneliler
nizamül mülk*Siyasetname*farsça*Selçuklu
ömer hayam* Rübailer*b . selçuldu
enveri*Kaside*b . selçuklu
Muhammed bin kays*kanglı lügatı*Sözlük*harzemşahlar
Farabi*el medinettül fazıla *el mania al akıl, *füsus ül hikem, *ihsaül ulum(bilimlerin sınıf landırılması)*aristoyu açıklamıştır* ikinc i öğretmen*felsefe matematik, astonomi,

siyaset,fizik

*bileş miş milletleri ileri

sürdü

İbni sina:*el kanun fit-tıp*avicenna*îslam filozoflarınınreisi

*medikal

Psikolog

*tıp, astronomi ,fizik felsefe

ibni rüşt*aristoyu batıya tanıftı *averreos*aklı dinden üstün tutar *mutezile akımını temsil eder
Gazali:*ihyaül_ulumjddjn :* **Islam felsefesi*din her şeyden üstündür
Biruni*kitabı tarih *,asasül bakiye, *kitabüs saydele fittıp*dünyanın güneş etrafında bir yılda döndüğünü söylemiştir *serbest düşünce
Buhari*cami sahih *küt i sifte
Elrazi*kimyager
İbnı Yusuf*sarkacı buldu
Uluğ bey*ilk rasatane *astronomi
Utbi*tarihi yemin
Harezmi*kitabul cebr*matematikçi
İbni türk*necmeddin Kübra saf iyüddin, * Fahr’eftin razi,
KişiEseri
Mevlana:*mesnevi ,divanı kebir, *fihi mafih,*mektubat
Yunuz emre*divan,*risaleftün nushiyye
Hoca dehhani*Selçuklu şahnamesi
Germiyanlı*divan iskendername *cemşid-ü
ahmedihuşid
Muhyiddin Arabi*şeyhi ekber *vahdeti vücut
Hacı bektaşı*makalat
veli
Ravendi*rahatüssüdur
Kerimuddin*müsamerettülahbar
aksarayi
Eflaki*menakibül
afirin*tarihi meyyafarikin
İbnurrezzak
Yazıcızade ali*tevarihiali Selçuk
Ali kuşçu*matematik ve astronomi
Ali şir nevai*muhakemeftül lügatteyn
DANIŞMENTLİLERMENGÜCEKLİLER
1. Nikar Ulu Camii1. Divriği Kucukkale Ca
2. Kayseri Ulu Camii2. Divriği Ulu Camii
3. Kayseri Kokluk Camii3. Turan Melik Sifahanesi
4. Yağıbasan MedresesiARTUKLULAR
5. Tokat Niksar Medr.1. Diyarbakır Ulu Camii
ANADOLU SELÇUKLU CAMİİ2. Mardin ulu Cami
1. Konya Alaaddin3. Mardin Medresesi
2. Niğde AlaaddinANADOLU SELÇUKLU MEDRESELERİ
3. Malatya ulu1. Konya Karatay
4. Kayseri Hond HatunKül.2. Konya înce Minareli
5. Hacı Kılıc3. Konya Sırcalı Medrese
6. Amasya bunmalı gökmed4. Sivas Gok
7. Sinop Ulu5. Sivas Cifteminareli
8. Beysehir Esrefoğlu6. Kayseri cifte Medrese
9. Ankara Arslanhane7. Afyon Kubbeli
10. Afyon Ulu8. Kırsehir Kocabey
ll.biyarbakır ului9. Tokat Gok Medrese
12. Kızıltepe10. Erzurum Cifte Minerali
ANADOLU SELÇUKLU MESCİTLER11 .Sivas Buruciye
1. Konya Taş mescit
2. Harput Arap Baba
3.Konya Sırçalı mescid
4 Akşehir Güdük minare mescidi
ANADOLU SELÇUKLUANADOLU SELÇUKLU
KÜMBET-TÜRBESARAYLARI
1 .Sitte melik1. Beyşehir kubadabad sarayı
2 .Emir saltuk2. Kayseri kubadiye sarayı
3.Melik danişment gaziANADOLU SELÇUKLU KÖŞKLER
4. Mama hatun.1.Konya alaaddin köşkü
5. Ahlat ulu2.Kayseri Haydar bey köşkü
6.Kayseri dönerANADOLU SELÇUKLU BİMARHANE
ANADOLU SELÇUKLU1.Gevher nesibe
KERVANSARAY
1.Alay han2. Daruşşifa
2.Evdir han3 .Gıyasiye
3.Alara han.4.Ttorumtay
4.şarapsa han.5.Turan melek
5 Sultan hanYUKSELME-KLASİKDÖNEM
6.Karotay1. Fatih Camii ve Kulliyesi
7.Ağızkara.2. Rum Mehmet Pasa Camii
8.Hekim han.3. Atik Ali Pasa Camii
MİMAR SİNANIN4. Beyazıd Kulliyesi
ESERLERİ
1. îstanbul Sehzade Camii-5. rumeli hisarı
2. îstanbul SuleymaniyeDAĞILMA-GEÇ DÖNEM-
Camii-Kalfalık18.YY
3. Edirne Selimiye Camii- Ustalık1. Nuri Osmanıye Camii
19.YY ESERLERİ2. Laleli Camii
1. Beylerbeyi Sarayı3. Uskudar Valide Camii
2. Dolmabahce sarayı4. Beylerbeyi Camii
3. Cırağan Saray5. Aynalı Kayak Kasrı
4. Yıldız Sarayı6. îshak Pasa Sarayı
OSMANLILAR7. Sadabat Kasrı
KURULUŞ-ERKENDONEM
1. îznik hacı Ozbek Camii8. 111. Ahmet Cesmesi
2. îznik Yesil Camii
3. Nilufer Hatun îmareti
4. Bursa Hudavendigar Camii
5. Bursa Ulu Camii
6. Bursa Yıldırım Camii
7. Bursa Yesil Camii
8. Bursa Muradiye Camii
9. Edirne Eski Camii
10. Edirne Muradiye Camii
11. Edirne Ucserefeli Camii
12. Anadolu camii
18.YÜZYIL
LALE DEVRİ1718 Pasarofça Antlaşması ile başlayıp,1730 Patrona Halil îsyanı ile sona eren devire Lale Devri denir. Devrin Padişahı III. Ahmet, sadrazamı ise Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’dır.

Lale Devri Islahatları:

•Avrupa’ya ilk kez geçici elçiler gönderildi.

•Sait Efendi ve İbrahim Müteferrika ilk kez Türk matbaasını kurdu (1727).

•Yalova’da bir kağıt fabrikası kuruldu.

• Tulumbacılar Bölüğü adı ile ilk kez bir itfaiye bölüğü kuruldu.

•İstanbul’da bir kumaş fabrikası ve çini atölyesi kuruldu.

•İlk kez çiçek aşısı uygulandı.

•İstanbul’un çeşitli yerlerinde pek çok kütüphane açıldı.

•Pek çok doğu klasiği Türkçe’ye çevrildi.

Not 1: Lale Devri Osmanlı Devleti’nde, batının üstünlüğünün kabul edildiği ve batının örnek alınarak ıslahatlar yapıldığı ilk dönemdir.

Not 2: Lale Devri, bu dönemde devam eden Osmanlı-İran Savaşları hariç genelde barışçı bir politikanın benimsendiği devir olmuştur.

I. Mahmut’un Islahatları
III. Ahmet’ten sonra tahta geçen I. Mahmut ilk iş olarak İstanbul’un asayişini yeniden sağladı. Patrona Halil ve arkadaşları yakalanarak idam edildi.Islahatları:•   Aslen bir Fransız olan Humbaracı Ahmet Paşa, Topçu ve Humbaracı ocaklarını modern usullere göre yeniden bir düzene soktu.

•     Humbaracı Ahmet Paşa orduda bölük, alay, tabur sistemini kurdu.

•     Avrupai tarzda subay yetiştirmek amacı ile “Kara Mühendishanesi” kuruldu.

•  Maliyeyi düzeltmek amacı ile çalışmalar yapıldı.

III. Mustafa’nın Islahatları
•  Fransız Baron dö Tott topçu ve istihkam askerlerini düzenlemeye çalıştı. Hafif ve hızlı toplar döküldü.•  “Sürat topçuları Ocağı” kuruldu.•  Haliç’te “Hendeshane” adıyla denizcilik ve topçuluk öğretimi yapılan yeni bir okul açıldı.

• Deniz subayı yetiştirmek amacıyla “Deniz Mühendishanesi” kuruldu.

• Maliye alanında da çalışmalar yapıldı. III. Mustafa devri 18. yüzyılda maliyenin en iyi durumda olduğu devirdir.

Bu dönemde maliye açık vermemiştir.

I. Abdülhamit’in Islahatları
•Sürat Topçuları Ocağını gelişt i rd i .• Karadeniz ve Eğe kıyılarında yeni tersaneler kuruldu.• Ordunun subay ihtiyacını karşılamak için “İstihkam Okulu” açıldı.

•Askerlikle ilgili batı dillerindeki eserler Türkçe’ye çevrildi.

• Mali alanda da çalışmalar yapıldı. Temelde iç borçlanma esasına dayana “Esham Sistemi” kuruldu.

3. selim
•   Avrupai tarzda “Nizam-ı Cedit Ocağı” adı ile bir ordu kurdu.• III. Selim Nizam-ı Cedit Ocağı’nın ihtiyacını karşılamak için “İrad-ı Cedit” adıyla ayrı bir hazine kurdurdu.• Kara ve Deniz Mühendishanesi geliştirlerek,

Mühendishane-i Berr-i Hümayun ve Mühendishane-i Bahr-ı Hümayun adı verildi.

• Batıdaki bilim, teknik ve siyasi alandaki gelişmeleri takip edebilmek amacıyla Londra-Paris-Viyana-Berlin gibi merkezlerde daimi elçilikler kuruldu.

• Fransızca okullarda ilk kez yabancı dil olarak okutulmaya başlandı.

•Yerli malı kullanımı için çaba harcandı.

•İlk devlet matbaası kuruldu.

1806-1812 Osmanlı Rus Savaşı’nın devam

ettiği bir sırada, Nizam-ı Cedit Ordusunun İstanbul’da olmamasını fırsat bilen bazı yeniçeriler, ıslahatların önemini kavrayamayan halk kitlesini de yanlarına alarak Kabakçı Mustafa önderliğinde ayaklandılar.

İsyancılar Nizam-ı Cedit kışlalarına basarak ocağı dağıttılar. III. Selim’i tahttan indirerek yerine IV. Mustafa’yı padişah ilan ettiler.

18. Yüzyıl Islahatlarının Genel Özellikleri
• 17.yüzyıl ıslahatlarından farklı olarak Avrupa örnek alınmıştır.•  18. yüzyıl ıslahatları 17. yüzyıl ıslahatlarına göre daha köklüdür.•Askeri alanda ağırlıklıdır.

• Islahatlar, yapan kişilerin döneminde geçerli olmuş bir devlet politikası haline gelememiştir.

•  Islahatlar, yeniçerilerin, halkın ve ulemanın tepkisiyle karşılaşmıştır.

•Yönetim ve hukuk alanında ıslahat yapılmamıştır.

•   17. yüzyıl ıslahatlarına göre daha başarılıdır ama devletin çöküşü önlenememiştir.

• Devlet adamları tarafından yapılmıştır

Islahat Fermanı
Kırım Savaşı sırasında İngiltere ve Fransa, Osmanlı Devleti’ne yapmış oldukları yardım karşılığında Hıristiyanlara bazı haklar verilmesini istemişlerdi. Bunun üzerine Osmanlı padişahı Abdülmecit, Paris Antlaşması’na Hıristiyanları koruyucu bir madde konulmasını engellemek için Islahat Fermanını ilan etmiştir.Islahat Fermanı’nın Maddeleri:1-   Herkes dil, din ve mezhep özgürlüğü- ne sahip olacak,

2-                      Karma   mahkemeler oluşturulacak herkes kendi dinine göre yemin edebilecek

3-                            Azınlıklar          il meclisine üye olabilecek

4-                                Azınlıklara,     hakaret ifade eden sözcükler kullanılmayacak

5-                                 Azınlıklarda  devlet memuru olabilecek ve istedikleri okula girebilecekler

6-                               Müslüman      olmayanlardan alınan cizye vergisi kaldırılacak

Islahat Fermanı’nın Önemi:

• Bu ferman Tanzimat Fermanı’nın genişletilmiş şeklidir.

• Avrupalı devletlerin baskısı sonucunda ilan edilmiştir.

• Bu ferman ile azınlıklar, Müslüman halktan daha ayrıcalıklı hale geldiler.

• Avrupalı devletler Islahat Fermanı’nın ilan edilmesine rağmen azınlık haklarını bahane ederek Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışmaya devam ettiler.

I. Meşrutiyet
Mithat Paşa, Namık Kemal, Ziya Paşa gibi bazı aydınlar devletin içine düştüğü kötü durumdan kurtulması için, Meşrutiyet’in ilan edilmesi gerektiğini savunuyorlardı Bu aydınların bulunduğu bu gruba Genç Osmanlılar ( Yeni Osmanlı­lar) veya Jön Türkler deniyordu.Jön Türkler, meşrutiyeti ilan etme yanlısı olmayan padişah Abdülaziz’i tahttan indirerek yerine V. Murat’ı çıkardılar. Jön Türkler, sağlığı bozuk olan V.Murat üç ay sonra tahttan indirerek, meşrutiyeti ilan edeceğine söz veren II.Abdülhamit’i tahta geçirdiler.II. Abdülhamit, sözünü yerine getirmek için Mithat Paşa’yı sadrazamlığa getirerek meşrutiyeti ilan etti (23 Aralık 1876).

Meşrutiyet’in İlanının Önemi:

• Meşrutiyet’in ilanı ile ilk kez halk, padişahın yanında yönetime ortak olmuştur.

• Halk ilk defa seçme-seçilme ve temsil hakkını kullanmıştır.

•Osmanlı Devleti’nde Mutlakiyet olan yönetim şekli sona ermiş, Meşrutiyet yönetimi başlamıştır.

•Osmanlı tarihinin aynı zamanda Türk tarihinin ilk anayasası olan, Kanun-ı Esasi ilan edilmiştir.

• Meclis-i Mebusan ve Meclis’i Ayan olmak üzere iki meclis açıldı. Meclis-i Mebusan’ın üyelerini halk, Meclis-i Ayan’ın üyelerini padişah seçti.

II. Abdülhamit, 1877-78 Osmanlı Rus Savaşını (93 Harbi) bahane ederek meclisi kapattı. Böylece meşrutiyet sona erdi. Tekrar mutlakiyet başladı.

Mutlakiyet: Hükümdarın kayıtsız şartsız yönetimi elinde bulundurması. Meşrutiyet: Monarşi ile yönetilen devletlerde hükümdarın başkanlığı altındaki parlamento (meclis) yönetimi.

II. Meşrutiyet
I. Meşrutiyet’in kapatılması üzerine harekete geçen Jön Türkler, İttihat ve Terakki Örgütü’nü kurdular (1889). Örgüt, II. Abdülhamit’e meşrutiyeti tekrar ilan etmesi için baskı yaptı. Padişah meşrutiyeti ilan etmeyince, İttihat ve Terakki Örgütü’ne bağlı bulunan Niyazi Bey ve Enver Bey birlikleriyle Balkanlarda ayaklandı. Ayaklanmanın büyümesini istemeyen II.Abdülhamit, ikinci kez meşrutiyeti ilan etmiştir (1908). Böylece II.Meşrutiyet dönemi başlamıştır.31 Mart Olayı (13 Nisan 1909)Meşrutiyet karşıtları İstanbul’da bir isyan çıkarttılar. Bu isyana “31 Mart Olayı” denir.İsyanı Selanik’ten yola çıkan, kurmay başkanlığını Mustafa Kemal’in yaptığı Hareket Ordusu bastırmıştır.

Sonuçları:

• 1876 Anayasası tekrar yürürlüğe girdi.

• Anayasa değişikliği ile padişahın meclisi kapatması zorlaştırılmıştır.

•İttihat ve Terakki bu ayaklanmadan II.Abdülhamit’i sorumlu tutarak onu tahttan indirmiş, yerine V. Mehmet Reşat padişah yapılmıştır.

•  Karışıklıklardan yararlanmak isteyen Avrupalı devletler bazı yerleri işgal etti.

-Yunanistan, Girit’i işgal etti (1908)

-Avusturya-Macaristan, Bosna-Hersek’i işgal etti.

-Bulgaristan, bağımsızlığını ilan etti.

•Bu dönemde ülkeyi İttihat ve Terakki Cemiyeti yönetti. İttihatçılar yönetimde Türkçülük fikrine önem verdiler.

•Basına uygulanan sansür kaldırıldı.

Not: “31 Mart Olayı” Osmanlı tarihinde rejime yönelik ilk isyan hareketidir.

Havza Genelgesi 25 Mayıs 1919
Nedenleri
^ Askerlerin dağılmasını önlemek.
^ Milli Mücadeleyi başlatmak ve Halkı Bilinçlendirmek
Alınan Kararlar
^ Askerlerin terhisini önleyerek kendine bağlamak
^ Halktan miting ve gösteri yapmasını, işgalcilere protestotelgraflarını çekmeleriniistedi.
Özellikleri ve Sonuçları
^ Milli Mücadelenin başladığının bir göstergesidir.^ îstanbul hükümeti Mustafa Kemal’i geri çağırdı. Fakat, M.
Kemal buna uymadı.
Amasya Genelgesi 22 Haziran 1919
Nedenleri
->Mil l i Mücadeleyi halka mal etmek
^Dağınık halde bulunan cemiyetleri birleştirmek
Alınan Kararlar
^ Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. (Mili
mücadelenin
gerekçesi)^ Milletin istiklalini milletin azim ve kararı kurtaracaktır. (Yöntem)
^ îstanbul hükümeti sorumlulukları yerine getirememektedir.
^ Milli bir kurulun varlığı gerekmektedir. (Temsil Heyeti fikri) ^ Sivas ve Erzurum’da bir kongre toplanacaktır
Özellikleri ve Sonuçları
^Kurtuluş savaşının amacı, gerekçesi ve yöntemi ilk kez açıklandı.
^ Milli mücadelenin ilanının belgesidir. Türk milleti örgütlenmeye
çağrılmıştır.
Not
^M. Kemal, îstanbul hükümeti tarafından 9.Ordu Müfettişi olarak
Anadolu’ya
gönderilmişti. Havza genelgesinden sonra 3. Ordu Müfettişliğine dönüştürüldü. Amasya
genelgesi üzerine görevden alınınca M. Kemal askerlikten istifa etti.
Erzurum Kongresi (3 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
Nedenleri
^ Doğu sorunlarını görüşmek ^ Milli mücadeleyi örgütlemek
Alınan Kararlar
^ Milli sınırlar içerisinde vatan bir bütündür bölünemez.
^ îstanbul hükümeti işgallere kayıtsız kalması durumunda geçici bir hükümet
k urulacak.
Hükümeti milli meclis seçecek
Meclis kuruluncaya kadar bu görevi Temsil heyeti yapacak ^Manda ve Himaye kabul edilemez.
Milli iradeyi hakim ve milli kuvvetleri üstün kılmak esastır.
Özellikleri ve Sonuçları
Manda ve himaye ilk kez red edildi.
^Bölgesel bir kongre olmasına rağmen aldığı kararlar bakımından ulusaldır.
^Mustafa Kemal’in sivil olarak katıldığı ilk kongredir.
Mustafa Kemal’in gücü artmıştır
Not
^15. Kolordu komutanlığının merkezinin Erzurum’da olması ve
Erzurum’un Doğunun merkezinde olması nedeniyle tercih edildi.
Sivas Kongresi (-11 Eylül 1919)
Nedenleri
-Milli Mücadeleyi görüşmek -Erzurum Kongresi kararlarını görüşmek -Milli Mücadeleyi halka mal etmek
Alınan Kararlar
-Erzurum kongresi kararları kabul edildi.-Misak-ı Milli esasları belirlendi.-Manda ve himaye kesin olarak red edildi.

-Bütün cemiyetler Anadolu ve Rumeli mudafai hukuk cemiyeti adı altında toplandı.

-Temsil heyeti kuruldu.

-Ali Fuat Cebesoy batı cephesi komutanlığına atandı.

-Mebusan Meclisinin toplanması istendi.

Özellikleri ve Sonuçları
-Ulusal bir kongredir.-Mustafa Kemal’in liderliği kabul edildi. Temsil Heyeti başkanlığına getirildi. Temsil heyeti oluşturuldu.-Bütün cemiyetler birleştirildi
Not
Damat Ferit Paşa, kongreyi dağıtmak için Ali Galip Be/i görevlendirdi. Fakat o bunubaşaramayınca istifa etti. Milli Mücadelenin ilk siyasi başarısıdır.
Amasya Görüşmesi (11 Eylül 1919)
Nedenleri
-Ali Rıza paşa hükümetinin milli mücadeleye sıcak bakması
Sonuçları
-Manda ve Himayenin ret edilmesi -Vatanın bütünlüğü ve istiklalinin korunması -Mebusan Meclisini toplanması -Seçimlerin serbestçe yapılması-Anadolu hareketini aciz gösterici müdahalelerde bulunulmaması -îtilaf devletleriyle görüşmelerde Temsil Heyetinin de fikrinin alınması
Sonuçları
-îstanbul Hükümetinin Anadolu hareketini resmen tanıdığını ortaya koydu.-Meclisi Mebusan toplandı
BALIKESiR KONGRESi(26-30 Temmuz) 1919
Yunanlıların Balıkesir’e kadar gelmeleri üzerine vatanseverler tarafından toplanmıştır.^Yunanlılara karşı Kuvay-i Milliye birlikleri adlı çeteler oluşturulmuştur.^Amasya genelgesinin kararları görüşülerek onaylanmıştır. Bölgeseldir.

Batı cephesi oluşturulmuştur.

PadiŞaha bağlılık kararı alınmıŞtır.

ALAŞEHiR KONGRESi (15-25 Ağustos)1919
^Balıkesir kongresinin kararlarını kabul etmiştir Erzurum kongresinin kararlarına karşı çıkmıştır ^Sivas kongresine pek olumlu bakılmamıştır.Gerekli olması halinde Yunan işgallerine karşı itilaf devletlerinden yardım istenmesi kararlaştırılmıştır.^Amasya genelgesi kararlarına uyulması kararı alınmıştır. Bölgesel niteliklidir.

Milli mücadele tarihimizde —Batı Cephelerill diye anılan bir çete birliği kurulmuŞtur.

it i laf devletlerinden yardım alınabileceği kararı alındı.

Savaşlar
1. Osmanlı’dan kalan düzenli ordu savaşmıştır
2. Bu cephede Ermenilere ve Gürcülere karşı savaşıldı
3. Doğu Anadolu’da bir Ermeni devletinin kurulmasını başlangıçta
Rusya I. Dünya savaşından sonra ingiltere ve ABD destekledi.
NOT: Harbord raporunun sonucu ABD’nin desteğini çekmesine
sebep oldu.
Ermeniler;
Kars
Ardahan FORMÜL: KASIK
Sarıkamış
Iğdır
Kulp
D^işgal ettiler. Daha sonra buraya atanan 15. kolordu komutanı
OKazım Karabekir 28 Eylül 1920 de Ermenilere karŞı taarruza geçti.
ĞTürk kuvvetleri 30 Ekim Kars ı, 7 Kasım da Batum u geri aldı bu
I IbaŞarılar üzerine Ermeniler barış istemek zorunda kaldı.
UGÜMRÜ ANTLAşMASI (3 Aralık 1920)
1.Ermeniler işgal ettikleri Türk bölgelerinden geri çekilecektirler.
C2.Aras nehri ve Çıldır gölü sınır kabul edilecektir.
E3.Ermeniler Sevr AntlaŞmasını kabul etmeyecekler.
P4.Ermenistan TBMM hükümetine karşı düşmanca hareketlerde
Hbulunmayacaktı.
E5.Ermenistan Türkiye’ ye karŞı hiçbir Şekilde düŞmanca tavır
Sve davranışta bulunmayacağı, TBMM hükümetinin Ermenistan
idevleti istediği taktirdeona askeri ve siyasi yardımda
bulunacağı kararlaştırılmıştır.
Önemi Ve Sonucu:
1.TBMM’nin uluslar arası alanda kazandığı ilk siyasi ve askeri
baŞarısıdır.
2.TBMM’yi ve misak-ı milliyi tanıyan ilk devlet Ermenistan
olmuŞtur.
3.Sevr’in geçersizliğini ortaya koyan ilk antlaşmadır.
4.Sovyet Rusya ile TBMM iliŞkileri hızlanmıştır.
5. Doğu cephesi kapandı.
NOT
>5 Aralık 1920’de Sovyet Rusya’nın Ermenistan’ı işgal etmesi ile
Gümrü Antlaşması yürürlüğe giremedi. Bu antlaşma Kars antlaşması
ile kesinlik kazanacaktır.
Doğu Sınırımızı Belirleyen Antlaşmalar
Gümrü AntlaŞmasıErmenistan ile 03 Aralık 1920
Moskova AntlaŞmasıRusya ile 16 Mart 1921
Kars AntlaŞmasıRusya ve Bağlı Kafkas Cumhuriyetleri 13
Ekim 1921
NOT
>Doğu cephesinde Ermenilerin kaybetmesi ve doğu sınırının güvenliği
sağlandığı için kuvvetler Güney ve Batı cephelerine kaydırıldı.
>23 şubat 1921’de Gürcistan ile Batum antlaşması yapıldı. Ardahan,
Atvin ve Batum Türkiye’de kalacaktır. Ancak Moskova antlaşması ile
Batum Rusya’ya bağlı Gürcistan’a bırakıldı.
>Ankara’ ya ilk elçi gönderen devlet GÜRCiSTAN dır

Bir Yorum Yazın

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Ziyaretçi Yorumları - 0 Yorum

Henüz yorum yapılmamış.