Osmanlı Devletinin 1. Dünya Savaşında Savaştığı Cepheler

Osmanlı Devletinin 1. Dünya Savaşında Savaştığı Cepheler:

Taarruz Cepheleri

Kafkasya Cephesi: Osmanlı coğrafyasında açılan ilk cephedir. Nedenleri: Berlin Antlaşması ile kaybedilen Kars, Ardahan ve Batum’un geri alınmak istenmesi, Rus ordusunun Doğu Osmanlı Devletinin 1. Dünya Savaşında Savaştığı Cepheler:

Taarruz Cepheleri

Kafkasya Cephesi: Osmanlı coğrafyasında açılan ilk cephedir. Nedenleri: Berlin Antlaşması ile kaybedilen Kars, Ardahan ve Batum’un geri alınmak istenmesi, Rus ordusunun Doğu Anadolu’da durdurma isteği, Orta Asya Türkleri ile bağlantı kurup Turancılık düşüncesini hayata geçirme isteği, Bakü petrollerini ele geçirme isteği. Erzurum, Muş, Bitlis, Erzincan ve Trabzon Rusların eline geçti. Mustafa Kemal Çanakkale Cephesindeki görevi bittikten sonra bu cepheye atanmış ve Muş ve Bitlis’i geri almıştır. Rusya’da iç karışıklık(Bolşevik İhtilali) çıkması sonucu Çarlık yönetimi yıkılmış ve yeni kurulan Sovyet Rusya ile Brest-Litowsk Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşmaya ile Berlin Antlaşması ile kaybedilen Kars, Ardahan ve Batum geri alındı. Rusya Savaştan çekildi ve Doğu cephesi kapandı. İtilaf devletleri yeni Rus rejimini kendi çıkarlarına ters düştüğü için tanımadılar. Doğu Anadolu’daki Ermeniler Tehcir Kanunu ile Suriye ve Lübnan’a zorunlu göçe tabi tutuldu. Cephede başarılı olunamadığı için Türkçülük fikir akımı etkisini kaybetti. Toprak kazanılan tek cephedir.

Kanal(Süveyş-Mısır) Cephesi: Nedenleri: İngiltere’ye sömürgelerinden gelen yardımı engelleme isteği, Mısır’ın İngiltere’den geri alınmak istenmesi. Almanya’nın isteği üzerine açılan bu cephede istenilen başarıya ulaşılamamıştır. Bunda Arapların İngilizlerin yanında yer alması etkili olmuştur. Böylece Ümmetçilik düşüncesi etkisini yitirmiştir.

Savunma Cepheleri

Çanakkale Cephesi: Nedenleri: Rusya’ya yardım götürmek, İstanbul ve boğazları ele geçirerek savaşın süresini kısaltmak, Balkanlardaki devletlerin savaşa İtilafların yanında girmelerini sağlamak. İngiliz ve Fransız donanmalarının 1915’te Çanakkale Boğazı’nı bombalamalarıyla savaş başlamış, Kumkale ve Seddülbahir’i topa tutarak karaya da asker çıkarmışlardır. Nusret mayın gemisi ve Türk topçularının karşı koyması İngiliz ve Fransız donanmalarına büyük kayıplar vermiştir. Boğazları geçemeyeceğini anlayan itilaflar Gelibolu’ya yönelmiş ve karaya daha çok asker çıkarmışlardır. Kara savaşlarında Anafartalar, Arıburnu, Conkbayırı, Kireçtepe ve Kilitbahir’de başarısız olan itilaflar Gelibolu’yu terk etmişlerdir. M. Kemal bu cephede “Size ben taarruz emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum…” sözünü söylemiştir. Sonuç: Savaşın süresi uzamıştır. Yardım alamayan Rusya’da ihtilal yaşanmış, Çarlık rejimi yıkılmış yerine Bolşevikler iktidarı gelmiştir. İngiliz ve Fransız sömürgeleri bu olaydan cesaret alarak ayaklanmıştır. Osmanlı ticari, mali zarara uğramış, tıbbiyeli, mülkiyeli, asker ve öğretmen kaybederek cumhuriyetin ilk yıllarında kalkınma için gerekli yetişmiş insan açığı vermiştir. Bulgaristan ittifak devletleri yanında savaşa girmiştir. Mustafa Kemal’in komutanlık özellikleri ortaya çıkmış ve bu da milli mücadele lideri olmasını sağlamıştır.

Irak Cephesi: Nedenleri: İngiltere’nin Rusya’ya yardım göndermek istemesi, İngiltere’nin Abadan ve Musul petrollerini korumak istemesi. İngilizlere karşı Kut’ül Amare bölgesinde başarılı sonuçlar alınmasına karşın başarılı olunamamış bir cephedir