Sözcükte Anlam – Mecaz Anlam ve Gerçek Anlam

Sözcükte Anlam – Mecaz Anlam ve Gerçek Anlam
kariyermemur_editör
Yayınlama: 17.06.2016
Düzenleme: 05.03.2021 22:36
2.163
A+
A-

Sözcük anlamlı ya da anlamsız ses birlikleridir. Sözcüklerin, nesnelerin ve olguların düşüncemizde oluşturduğu izlenimlere anlam denir.
Gerçek (Sözlük) Anlam
Söylendiği zaman zihnimizde (aklımızda) oluşturduğu ilk anlama, temel anlamına gerçek anlam den Sözcük anlamlı ya da anlamsız ses birlikleridir. Sözcüklerin, nesnelerin ve olguların düşüncemizde oluşturduğu izlenimlere anlam denir.

Gerçek (Sözlük) Anlam

Söylendiği zaman zihnimizde (aklımızda) oluşturduğu ilk anlama, temel anlamına gerçek anlam denir.
Günlük hayatta en çok kullanılan anlamıdır.
“Soğuk” sözcüğünün aklımıza gelen ilk anlamı; ısısı düşük olan, sıcak olmayandır. “Bu sokağın çeşmelerinden soğuk sular akardı.”
“İnce” sözcüğünün aklımıza gelen ilk anlamı; dar olan, kalınlığı az olandır. “Üzerinde ince bir gömlek vardı.”

  • Elindeki kağıtları masanın üzerine bıraktı.
  • Çocuk ağır çantayı kaldıramadı.
  • Evin camlarını kırmışlar.
  • Bahçedeki kuru otları yakmışlar.
  • Top oynarken okulun camını kırmışlar.
  • Bu karanlıkta dolaşmaktansa evde otururum.
  • Terliyken soğuk bir şey içme.

Mecaz (Değişmece) Anlam

Sözcüğün gerçek anlamından uzaklaşarak kazanmış olduğu yeni anlama mecaz anlam denir.

Canlı UZEM, Sınavlara Hazırlık Kursu
  • Söylediklerimizin soğuk karşılanmasına üzüldüm.
  • Yaşlı kadına yer vermen ince bir davranış.
  • Dağın ardından iki el silah sesi geldi.
  • Çocuğu ağır işlerde çalıştırmayın.
  • Beni kırma, birlikte oynayalım.
  • Sınavda yüksek not almazsam yandım.
  • Ne olur beni kırma, tiyatroya birlikte gidelim.
  • Bu karanlık işlerin hesabını sorarlar bir gün
  • Geçmişi karanlık bu adama pek güvenmiyorum.
İnsan veya başka bir varlığa ait bir özellik diğer varlıklara verilirse buna yan anlam veya yakıştırmaca denir. Şıklarda yan anlam yoksa mecaz kabul edilir.

Örnek : Kapının kolu  , Arabanın torpido gözü ,Ayakkabının burnu ,Uçağın kanadı

Somut Anlam

Türkçede bazı sözcükler beş duyumuzun (görme, dokunma, işitme, koklama, tatma)“herhangi birisi ile”
algılanabilen varlıkları karşılar. Böyle sözcüklere somut anlamlı sözcükler denir.
Örnek : Kitap, ağaç, soğuk, hava, Emine, su, mavi, taş…

Soyut Anlam

Türkçe sözcüklerin bazısıda beş duyumuzun “herhangi birisi ile” algılayamadığımız varlıkları karşılar.
Böyle sözcüklere soyut anlamlı sözcükler denir. Bunların varlığını aklımız ve hislerimizle algılayabiliriz.
Örnek : Allah, rüya, sevgi, neşe, hüzün, korku, iyilik, şüphe, cesaret, güzellik, barış, düşünmek…

Bazı somut anlamlı kelimeler kullanıldıkları cümleye göre soyut; soyut anlamlılar da somut anlam kazanabilirler.

“Yol” sözcüğü somut olduğu halde “Bu işi yapmanın bir yolu olmalı.” örneğinde soyut anlam taşır.
“Sevgi” sözcüğü soyut olduğu halde “Sevgi en sevdiğim arkadaşımdır.” Cümlesinde somut anlam kazanmıştır.

kariyermemur_editör
kariyermemur_editör
    Bir Yorum Yazın

    This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

    Ziyaretçi Yorumları - 0 Yorum

    Henüz yorum yapılmamış.