TÜRKİYE’NİN NÜFUSU 206 – 260
1. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de kırsal kesimin nüfus özelliğini kentlerden ayıran özelliklerden biri olamaz?
A) Okuma yazma oranının düşük olması
B) Doğurganlık oranı fazla olması
C) Sağlık hizmetlerinin gelişmiş olması
D) İş imkânlarının kısıtlı olması
E) Birincil ekonomik faaliyetlerde çalışan nüfus oranı fazla olması
Doğru cevap C
Çözüm:
Kırsal kesimde sağlık hizmetleri kentlerdeki gibi gelişmemiştir. Eğitim hizmetleri de aynı şekilde yorumlanabilir.
NOT:
Birincil faaliyet; tarım, hayvancılık, ormancılık vb.
2.
I. İkincil ve üçüncül ekonomik faaliyetlerin gelişmesi
II. Şehirde askeri birliklerin bulunması
III. Bağımlı nüfus oranının artması
IV. Sayım yıllarının değişmesi
Yukarıda verilen durumlardan hangileri Türkiye’deki bulunan bir yerleşmenin erkek nüfusunun kadın nüfustan fazla olmasına neden olur?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) I ve IV
D) II ve III
E) Yalnız II
Doğru cevap B
Çözüm:
Türkiye’de ikincil ( sanayi ) ve üçüncül ( hizmet ) gibi sektörlerin geliştiği alanlarda iş imkânları fazladır. Erkek nüfus bu alanlar göç eder. Genelde göç alan yerlerde erkek nüfus fazladır.
Askeri birliklerin olduğu alanlarda da erkek nüfusun daha fazla olduğu yorumu yapılabilir.
3. Türkiye’de nüfusun dağılışı incelendiğinde kıyı bölgelerinin özellikle de Türkiye’nin batısının iç bölgelerle oranla sık nüfuslanmış olduğu görülür.
Nüfusun kıyı bölgelerde özellikle de batıda toplanmasının sebepleri arasında sayılamaz?
A) Eğitim ve sağlık hizmetlerinin gelişmiş olması
B) İş imkânlarının fazla olması
C) Sanayinin gelişmiş olması
D) Sosyal ve ekonomik imkânların daha fazla olması
E) Yazların sıcak ve kurak geçmesi
Doğru cevap E
Çözüm:
Yazların sıcak ve kurak geçmesi İç ve kıyı bölgeler arasındaki nüfus yoğunluğunda bir ayrım olamaz lakin iç bölgelerinin büyük bir kısmında yazlar sıcak ve kurak geçmektedir.
4. Aşağıdaki yerlerin hangisinde nüfus yoğunluğu diğerlerinden fazladır?
A) Doğu Karadeniz’in kıyı kesimi
B) Kapadokya yöresi
C) Gelibolu yarımadası
D) Yukarı Fırat bölümü
E) Teke Yarımadası
Doğru cevap A
Çözüm:
Doğu Karadeniz kıyı kesiminde iklimin ılıman olması, ekonomik uğraşların ( tarım, hayvancılık ) iç kesimlerine göre daha fazla olması sonucu nüfusta bir yoğunluk söz konusudur.
5. Yer şekillerinden dolayı bazı yörelerde nüfus oldukça tenhadır.
Buna göre aşağıdaki yörelerden hangisinde, nüfus yoğunluğunun az olması bu duruma bağlı değildir?
A) Menteşe yöresi
B) Taşeli platosu
C) Tuz Gölü çevresi
D) Yıldız dağları
E) Hakkâri yöresi
Doğru cevap C
Çözüm:
Tuz Gölü çevresinde nüfusun az olması iklim şartlarına bağlıdır.
6. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de genç nüfusun toplam nüfus içindeki payının yüksek olmasının ortaya çıkarabileceği sosyo – ekonomik problemlerden biri değildir?
A) Doğal kaynakların kullanım hızının artması
B) Kişi başına düşen milli gelirin azalması
C) İşsizlik oranının artması
D) Ülkede nüfus artış hızının düşmesi
E) Demografik yatırımların artması
Doğru cevap D
Çözüm:
Ülkede nüfus artış hızının düşmesi sonucu birçok alanda problemler azalır. Örneğin doğal kaynakların tüketimi yavaşlar.
7. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de hızlı nüfus artış hızının sonuçlarından biridir?
A) İşsizlik azalır.
B) Demografik yatırımlar artar.
C) Kişi başına düşen milli gelir artar. D) İç göler azalır.
E) İthalat azalır, ihracat artar.
Doğru cevap B
Çözüm:
Türkiye’de hızlı nüfus artışı sonucu Demografik yatırımlar artar. Demografik yatırımlar nüfusla ilgili yatırımlardır. (Okul, hastane gibi)
8. İş olanaklarının fazla olduğu alanlar yoğun göç almaktadır.
Türkiye haritasında numaralarla gösterilen yörelerin hangileri diğerlerine oranla daha çok göç alır?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) III ve V E) IV ve V
Doğru cevap A
Çözüm:
İzmir çevresi ve Çatalca – Kocaeli haritada verilen alanlar içerinde daha çok göç alan yerlerdir.
Önemli Not Kısmına Bakınız!!!
Önemli Not:
Türkiye’de MİKTAR OLARAK en fazla göç alan ve göç veren il İstanbul’dur.
9. İklim özellikleri kırsal ev yapı malzemesini belirler.
Buna göre taşın yapı malzemesi olarak kullanıldığı bölgelerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Litolojik yapının uygun olması
B) Deniz kıyısında bulunmaları
C) Yükseltilerin fazla olması
D) Yıllık sıcaklık farkının az olması
E) Yarı kurak bölge olması
Doğru cevap A
Çözüm:
Litolojik yapının uygun olması taşın yapı malzemesi olarak kullanılmasında önemlidir. Litolojik yapının karstik ve volkanik olduğu kırsal kesimlerde bu tür meskenler yoğunlaşır.
10. Türkiye’de birçok şehir yerleşme dokusu nehirler tarafından çizgisel bir yapı kazanmıştır.
Buna göre aşağıdaki kentlerden hangisi böyle bir özelliğe sahip olduğu söylenemez?
A) Amasya
B) Sivas
C) Eskişehir
D) Adana
E) Ardahan
Doğru cevap E
Çözüm:
Amasya Yeşilırmak, Sivas Kızılırmak, Eskişehir Sakarya, Adana Seyhan, Ceyhan akarsuları boyunda iken Ardahan ‘da böyle bir örnek yoktur.
11. Aşağıdakilerden hangisi bir bölgenin gelişmişlik düzeyinin belirlenmesinde ölçüt olarak kullanılmaz?
A) Kâğıt tüketimi
B) Ulaşım ağının gelişmişliği
C) Okur-yazar nüfus oranı
D) Kişi başına düşen milli gelir
E) Enerji üretimi
Doğru cevap A
Çözüm:
Enerji üretimi bir bölgenin gelişmişlik düzeyinde ölçüt olamaz.
12. Nüfus artışının olumlu ve olumsuz sonuçları bir yerin gelişmesini önemli ölçüde etkilemektedir.
Aşağıdakilerden hangisi hızlı nüfus artışının neden olduğu olumlu sonuçlar arasında yer alır?
A) Konut açığının artması
B) Kalkınma hızının yavaşlaması
C) Vergi alımının artması
D) İthalatın artması
E) İç göçün artması
Doğru cevap C
Çözüm:
Vergi gelirlerinin artması, işçi ücretlerinin düşmesi, asker ihtiyacının karşılanması gibi durumlar olumlu sonuçlardır.
UNUTMA: Olumlu sonuçları değerlendirirken kendimize göre değil devlete ya da işverene göre düşünmeliyiz.
13. Plansız kentleşmenin nedenlerinden biri de kırdan kente gerçekleşen göçlerdir.
Buna bağlı olarak aşağıdakilerden hangisi plansız kentleşmenin göstergelerinden biridir?
A) Büyük alış veriş merkezlerinin varlığı
B) Ticaretin canlı olması
C) Ulaşım ağının gelişmesi
D) İşsizliğin artması
E) Sanayi tesislerinin şehir içinde kalması
Doğru cevap E
Çözüm:
Hızlı nüfus artışı sonucu konut ihtiyacının artması, kentlerin hızla büyümesi plansız kentleşmeyi ve bunun sonucunda sanayi tesislerinin şehir içinde kalmasına neden olur.
14. Türkiye’de nüfus yoğunluğu bölgeler arasında önemli farklılık göstermektedir.
Buna göre bu farkın ortaya çıkmasında aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden daha az etkili olmuştur?
A) İş olanakları
B) Ulaşım
C) Yüzey şekilleri
D) Sanayileşme
E) Yerleşmenin şekli
Doğru cevap E
Çözüm:
Yerleşmenin şekli çizgisel, dairesel vb. şeklinde sınıflandırılabilir. Nüfus yoğunluğunun farklılık göstermesinde diğerlerinden sonra gelir.
15. Aşağıda verilenlerden hangisi hem sanayi hem tarım hem de turizm kentidir?
A) Muğla
B) Bursa
C) Niğde
D) Burdur
E) Karabük
Doğru cevap B
Çözüm:
Bursa – Kış turizminin geliştiği
Tarım ürünleri ve otomotiv başta olmak üzere sanayisi ile öne çıkan bir kenttir.
16. Kentlerin gelişmesinde farklı fonksiyonların etkisi vardır.
Buna göre, aşağıdaki kent fonksiyon eşlemelerinden hangisi yanlıştır?
A) Sanayi – Karabük
B) Tarım – Rize
C) Madencilik – Elazığ
D) Eğitim – Eskişehir
E) Turizm – Bayburt
Doğru cevap E
Çözüm:
Turizm – Bayburt eşleştirmesi yanlıştır. Bayburt ekonomik fonksiyon olarak gelişmiş bir kent değildir. Bu kent için Tarım ve hayvancılıktan bahsedilebilir.
17. Sanayinin gelişmiş olduğu yerlerde kent nüfusu kır nüfusundan fazladır.
Buna göre, aşağıdaki kentlerden hangisinde kır nüfusunun kent nüfusundan fazla olması gerekir?
A) İstanbul
B) İzmit
C) Ankara
D) Adana
E) Rize
Doğru cevap E
Çözüm:
Rize’de kırsal nüfus kent nüfusundan fazladır.
Türkiye’de kırsal nüfusun en fazla olduğu yer Doğu Karadeniz’dir.
18. Batı Karadeniz Bölümü’nün kırsal alanlarında daha çok görülmektedir. Köyü oluşturan her bir mahalleye verilen isimdir. Süre özelliğine göre kalıcı bir niteliğe sahiptir.
Yukarıda özellikleri verilen köy altı yerleşmesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Divan
B) Kom
C) Ağıl
D) Oba
E) Yayla
Doğru cevap A
Çözüm:
Özellikleri verilen köy altı yerleşmesi divandır.
19. Bir ilin büyük şehir sayılması için aşağıdakilerden hangisi gereklidir?
A) Şehir alanının 200 km’ den büyük olması
B) Sanayinin ve turizmin gelişmiş olması
C) En az üç ilçesi olması gerekmektedir.
D) Son nüfus sayımına göre il toplam nüfusu
1. 000.000’dan fazla olması,
E) Ulaşım bakımından kavşak noktasında yer alması
Doğru cevap C
Çözüm:
Bir ilin büyük şehir sayılması için nüfusunun 750.000’i geçmesi, en az üç ilçesinin olması gibi kriterler gerekmektedir.
20. Kırsal yörelerdeki konutların yapımında doğal çevredeki malzemelerden yararlanılır.
Buna göre, Türkiye’nin doğal koşulları göz önüne alındığında aşağıdaki merkezlerin hangisinin kırsal kesiminde, konut malzemesi olarak tüf daha yaygın olarak kullanılır?
A) Bilecik
B) Mardin
C) Nevşehir
D) Sivas
E) Rize
Doğru cevap C
Çözüm:
Nevşehir ve çevresinde volkanik araziler yoğunluk gösterir. Buna bağlı olarak tüf önemli bir alanı kaplar. Lakin buna bağlı olarak Peribacaları oluşmuştur. İnsanlar geçmişte peribacalarını yontarak yerleşim yeri olarak kullanmışlardır.
21. Aşağıdaki Türkiye haritasında bazı yöreler taranarak numaralandırılmıştır.
Buna göre Türkiye haritasında numaralanmış yörelerin hangisinde sanayide çalışan nüfusun yörenin toplam nüfusu içindeki payı daha fazladır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Doğru cevap B
Çözüm:
II numaralı merkez İstanbul’dur. Toplam nüfus içinde sanayide çalışan nüfus fazladır.
22. Türkiye’de nüfusunun özellikleri ile ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi doğru değildir?
A) Üçüncül faaliyetlerde çalışanların oranı en fazladır.
B) Erkek nüfusu kadın nüfusundan daha fazladır.
C) Genç nüfus oranı yaşlı nüfus oranından daha azdır.
D) Kentlerde yaşayanların sayısı kırsal alanlarda yaşayanların sayısından fazladır.
E) Kırsal nüfus oranının en fazla olduğu bölge Karadeniz’dir.
Doğru cevap C
Çözüm:
Genç nüfus oranı yaşlı nüfus oranından daha fazladır. Türkiye’de en fazla ortanca yaş daha sonra genç ve en az oranda yaşlı nüfusa aittir.
Üçüncül faaliyetlerde yani hizmet sektöründe çalışanların oranı en fazladır.
Erkek nüfusu kadın nüfusundan daha fazladır.
Kentlerde yaşayanların sayısı kırsal alanlarda yaşayanların sayısından fazladır.
Kırsal nüfus oranının en fazla olduğu bölge Karadeniz’dir.
23. Aşağıda verilen ovaların hangisinde mevsimlik işçi göçünün diğerlerine göre daha fazla olduğu söylenebilir?
A) Ergene B) Antalya C) Konya
D) Adana E) Adapazarı
Doğru cevap D
Çözüm:
Adana iline tarım amaçlı göçler fazla olmaktadır.
Örneğin Antalya’ya daha çok turizm amaçlı göçler olmaktadır.
24. Ülkemizde kırsal kesimden kente doğru olan göçün önlenebilmesi için hangisinin yapılması gerekenlerden biri olamaz?
A) Küçük sanayi kollarının kırsal kesime kaydırılması
B) Kırsal kesimde yaşayan insanlardan daha fazla vergi alınması
C) Kırsal kesimde alt yapı sorunlarının çözülmesi
D) Kırsal kesimde sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması
E) Kırsal kesimde verimli tarım alanlarını arttırıcı tedbirler alınması
Doğru cevap B
Çözüm:
Kırsal kesimde yaşayan insanlardan daha fazla vergi alınması yükü daha fazla arttıracağı için zaten olumsuz olan birçok duruma yenisi eklenmiş olacaktır.
25. Aşağıdakilerden hangisi iç göçlerin sebeplerinden biri değildir?
A) Miras yolu ile toprakların parçalanması
B) Kırsal kesimde kadın nüfusun fazla olması
C) İş imkânlarının kırsal alanda kısıtlı olması
D) Tarımda makineleşme
E) Kırsal kesimde doğum oranlarının yüksek olması
Doğru cevap B
Çözüm:
Kırsal kesimde kadın nüfusun fazla olması göçün sebebi değil daha çok sonucudur. Göç edenlerin daha çok erkek nüfus olması sonucu göç veren yerlerde kadın nüfus daha fazla olmaktadır.
26. Köy altı yerleşmeleri, mahalle, kom, çiftlik, mezra, yayla, ağıl, bağ evleri divan ve oba gibi çok çeşitli yerleşme tipleri ile köye kadar uzanır.
Yukarıda dağılışı gösterilen köy altı yerleşmesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bağ evleri
B) Kom
C) Mezra
D) Ağıl
E) Divan
Doğru cevap B
Çözüm:
Haritada büyükbaş hayvancılığın yapıldığı ve Erzurum Kars çevresinde yoğunluk gösteren kom yerleşmelerinin dağılımı verilmiştir.
27.
Şehir Nüfusu Tanımı
10.001 – 100.000 Küçük şehir
100.001 – 1.000.000 Büyük şehir
1.000.001 – 10.000.000 Metropolitan /
(Metropol)
10.000.001 + Megakent
( Megapol )
Buna göre Türkiye’de kaç tane megakent bulunmaktadır?
A) 1 B) 2 C) 3
D) 5 E) 30
Doğru cevap A
Çözüm:
Türkiye’de nüfusu 10 milyonu geçen tek kent İstanbul’dur.
28. Aşağıdakilerden hangisi bir sanayi şehridir?
A) Akhisar B) Karabük C) Akşehir
D) Nazilli E) Karacabey
Doğru cevap B
Çözüm:
Karabük demir çelik sanayisinin geliştiği bir ilimizdir. Diğer şehirler ise tarım ile ön plana çıkmıştır.
29. Türkiye’de kırsal nüfus oranının en fazla olduğu bölge Karadeniz Bölgesi’dir.
Bu durum üzerinde bölgede;
I. boyuna kıyı tipinin görülmesi,
II. doğu – batı yönünde geniş olması
III. yer şekillerinin engebeli olması
faktörlerinden hangileri etkili olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
Doğru cevap B
Çözüm:
Yer şekilleri engebeli olduğu için sanayi ulaşım gibi faaliyetler gelişememiştir. Ayrıca makine kullanımı da zor olduğu için tarımda çalışacak işçi ihtiyacı fazladır.
Boyuna kıyı tipi ve doğu batı yönünde geniş olması ile bir bağlantısı yoktur.
30. Önceleri asıl fonksiyonu tarım ve hayvancılık olan bir şehrin zaman içerisinde turizm şehrine dönüşmesinde aşağıdakilerden hangisi etkili olabilir?
A) Tarımla uğraşan kişi sayısının artması
B) Çevredeki yerleşmelerin ihtiyaçlarının karşılandığı pazar ve alışveriş merkezlerinin kurulması
C) Dikkat çeken doğal ve kültürel oluşumlara rastlanması
D) Tarım ürünlerini işleyen sanayi tesislerinin kapasitelerinin artırılması
E) İdari yapısının değişmesi
Doğru cevap C
Çözüm:
Dikkat çeken doğal ve kültürel oluşumlara rastlanması bu alanın turizmde zamanla gelişmesini sağlayabilir. Bu tür kaynakların kullanımı bu alandaki iş imkânlarının artmasını, ulaşımın gelişmesini sağlayacaktır.
31. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’den yurt dışına olan göçlerin sonuçları arasında değerlendirilmez?
A) Dış ticaret fazlasının oluşması
B) Turizme katkı sağlaması
C) Ülkeye döviz girişini sağlanması
D) Nüfus artış hızının düşmesi
E) İşsizlik sorunun kısmen çözülmesi
Doğru cevap A
Çözüm:
Dışarıya verilen göçler sonucu dış ticaret fazlası oluşmaz. Dış ticaret fazlası ihracat gelirlerinin ithalattan fazla olmasıdır. Özellikle sattığımız ürünlerin sanayi ürünü olması, getirisinin yüksek olması ve dışarıdan bu tür ürünlerin daha az alınması ya da alınmaması ile mümkün olur.
Yurt dışına göç eden kişiler gittikleri yerlerde Türkiye’yi tanıtır. Ayrıca Türkiye’yi ziyarete gelerek döviz girdisini arttırır.
32.
I. Murgul
II. Soma
III. Hekimhan
Yukarıdaki şehirlerin gelişmesini sağlayan ortak özellik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ticaret faaliyetleri
B) Tarımsal özellikleri
C) Hayvancılık özellikleri
D) Ulaşım özellikleri
E) Yeraltı kaynakları
Doğru cevap E
Çözüm:
Murgul – Bakır
Soma – Linyit
Hekimhan – Demir
Gibi yer altı kaynakları bakımında önemlidir. Maden şehirleri olarak isimlendirilebilir.
33. Toplam nüfusun yüzölçümüne bölünmesiyle elde edilen yoğunluğa aritmetik nüfus yoğunluğu adı verilir.
Türkiye’de aritmetik nüfus yoğunluğu en az olan il aşağıdakilerden hangisidir?
A) İstanbul
B) Konya
C) Bayburt
D) Tunceli
E) Rize
Doğru cevap D
Çözüm:
Türkiye’de aritmetik nüfus yoğunluğu 2014 nüfus verilerine göre kilometrekareye 12 kişi ile en az olan il Tunceli’dir.
34. Türkiye’de;
– Kilometrekareye düşen kişi sayısının sürekli artması
– Kırdan kente göç olaylarının yaşanması
Aşağıdakilerden hangisinin sonucudur?
A) Bölgelerde nüfusun dengesiz dağılmasının
B) Ülke yüzölçümünün küçük olmasının
C) Nüfusun hızla artmasının
D) Okur-yazar oranının düşük olmasının
E) Çarpık kentleşmenin görülmesinin
Doğru cevap C
Çözüm:
Nüfusun hızla artmasının sonucu
– Kilometrekareye düşen kişi sayısının sürekli artar
– Kırdan kente göç olaylarının yaşanır
– Çarpık kentleşme
– İşsizlik artışı
– Doğal kaynak tüketiminin hızlanması gibi birçok olumsuz faktör oluşmaktadır.
35.
Harita verilen merkezlerin hangisinde kırsal kesimde dağınık yerleşmeler daha çok görülür?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Doğru cevap D
Çözüm:
Türkiye’de yer şekillerinin engebeli olması bunun dışında su kaynaklarının fazla olması sonucu Doğu Karadeniz’de dağınık yerleşmeler daha fazla görülür.
36. Aşağıdaki illerden hangilerinin net göç hızı negatiftir?
A) Ardahan ve Ağrı
B) İstanbul ve İzmir
C) Ankara ve Bursa
D) Antalya ve Ankara
E) İzmir ve Ankara
Doğru cevap A
Çözüm:
2014 verilerine göre Ağrı ve Ardahan’ın net göç hızları negatiftir.
Net Göç Hızı: Göç edebilecek her bin kişi için net göç sayısını ifade eden net göç hızıdır.
Net göç hızı negatif olan ilk beş il;
Çankırı -45.57, Kars -32.32, Ağrı -29.61, Ardahan -26.52, Yozgat -26.28
Net göç hızı pozitif olan ilk beş il;
Bayburt 42.17, Tekirdağ 24.25, Muğla 20.95, Gümüşhane 18.9, Yalova 16.09,
37. Türkiye’de kışların çok soğuk, sert geçtiği ve uzun sürdüğü yörelerde tarımsal faaliyetler ve ulaşım zorlaşır. Bu nedenle de bu yörelerde nüfus yoğunluğu azdır.
Aşağıdaki yerlerin hangisindeki nüfus azlığı bu duruma bir örnektir?
A) Teke Platosu
B) Tuz Gölü Çevresi
C) Biga Yarımadası
D) Menteşe Yöresi
E) Erzurum – Kars çevresi
Doğru cevap E
Çözüm:
Erzurum – Kars çevresinde sert karasal iklim görülür. Kışlar oldukça uzun ve sert geçer buna bağlı olarak birçok olumsuzluk ortaya çıkmıştır.
38. Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye’de kırsal ke-simden şehirlere olan göçe bağlı bir sonuçtur?
A) Tarım alanlarının parçalanması
B) Çarpık kentleşmenin artması
C) Tarımda makine kullanımının yaygınlaşması
D) Kan davalarının artması
E) Toprakların verimsizleşmesi
Doğru cevap B
Çözüm:
Kırsal kesimden kente yoğun olan göçler sonucu kentlerde çarpık kentleşme artmaktadır.
Diğer öncüller ise bu göçün nedenleridir.
39. Türkiye’de 1950’den sonra kentte yaşayan nüfus oranının hızla artmasında;
I. tarım
II. sanayi
III. enerji
IV. madencilik
V. ulaşım
gibi sektörlerden hangilerindeki hızlı gelişme etkili olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) Yalnız II
D) I ve II E) II ve V
Doğru cevap E
Çözüm:
Şehirlerde sanayi gelişti ve buna bağlı iş imkânları arttı. Ulaşım imkânları gelişti insanların bir yerden başka bir yere gitmesi kolaylaştı.
AYRICA; 1950 yılından sonra tarımda makineleşme hızla artmaya başladı. Buna bağlı olarak işçiye ihtiyaç giderek azaldı.
40. İklim özellikleri göz önüne alındığında aşağıdaki bölümlerin hangisinde kerpiç evlerin daha yaygın olması beklenir?
A) Aksaray
B) Taşeli yarımadası
C) Teke yarımadası
D) Doğu Karadeniz
E) Menteşe
Doğru cevap A
Çözüm:
Aksaray gibi alanlarda yağış miktarı az, bitki örtüsü cılız olduğu için kırsal kesimde kerpiç meskenler daha fazla olur.
41.
“Haritada işaretli alanlardan hangisi, yer şekillerinin sade olduğu yerlerde nüfus oldukça fazladır.” yargısına örnek oluşturmaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Doğru cevap D
Çözüm:
IV numaralı olanda sıcaklık ve kuraklıktan dolayı çok fazla nüfuslanma yoktur.
42. Türkiye nüfusuna ait aşağıda verilen özelliklerden hangisi yanlıştır?
A) Nüfusun dağılışıyla sanayi kuruluşları arasında sıkı bir ilişki vardır.
B) Nüfusumuzun %90’ından fazlası kentsel nüfustur.
C) Türkiye’de nüfus dengesiz dağılış gösterir.
D) Nüfus yoğunluğu ve miktarı en fazla olan il İstanbul’dur.
E) Nüfus miktarı en az olan il Tunceli’dir.
Doğru cevap E
Çözüm:
Türkiye’de nüfus miktarı en az olan il Bayburt’tur.
43. Aşağıdaki köy altı yerleşmelerinden hangisi yılın belli bir zamanında kullanılanlar arasında gösterilemez?
A) Divan B) Bağ evleri C) Kom
D) Ağıl E) Yayla
Doğru cevap A
Çözüm:
Divan yerleşmeleri kalıcı özellik göstermektedir.
Önemli Nota Bakınız!!!
Önemli Not:
Kalıcı özellik gösteren köy altı yerleşmeleri
Divan
Çiftlik
Mahalle
Mezra
44.
Yukarıdaki merkezlerin hangisinde kırsal kesimde ahşap yapı malzemesi daha çok kullanılır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Doğru cevap C
Çözüm:
Ahşap yapı malzemesi Türkiye’de en fazla Doğu Karadeniz’de kullanılır.
45. Doğu Karadeniz’de çizgisel yerleşmelerin görülme sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yağışların yağmur şeklinde olması
B) Su kaynaklarının bol, yer şekillerinin engebeli olması
C) Kırsal nüfusun fazla olması
D) Bitki örtüsünün orman olması
E) Denizellik etkisi
Doğru cevap B
Çözüm:
Bu soru için çizgisel yerleşmeyi dağınık yerleşme olarak genelleyebiliriz. Bu tür yerleşmeler Su kaynaklarının bol, yer şekillerinin engebeli olması sonucu ortaya çıkabilir.
Bunun dışında bir akarsu ya da kıyı boyunca da çizgisel bir yerleşme olabilir.
46. Türkiye’de köyler genel özelliklerine göre sınıflandırılırsa aşağıdakilerden hangisi o ilde yoğun olarak görülmez?
A) Muğla – Turizm köyleri
B) Manisa – Tarım köyleri
C) Elazığ – Maden köyleri
D) Erzurum – Hayvancılık köyleri
E) Şanlıurfa – Orman köyleri
Doğru cevap E
Çözüm:
Şanlıurfa orman varlığı bakımında fakir olan bir ildir. Bu tür köylerin görülme ihtimali oldukça düşüktür.
47. Tek mesken ile köy arasındaki yerleşmelerdir.
Köy altı yerleşmelerinin başlıca kuruluş nedenleri arasında hangisi yer almaz?
A) Tarım alanlarının birbirinden uzak parçalar halinde olması
B) Köyün gürültü ve hava kirliliğinden uzaklaşma isteği
C) Kalabalık aile fertlerinin bir arada yaşamalarından kaynaklanan sorunlar
D) Ormandan kazanılan tarım arazilerine sahip çıkma isteği
E) Hayvancılıkla uğraşan ailelerin hayvanlara otlak ve barınak temin etme isteğidir.
Doğru cevap B
Çözüm:
Köyün gürültü ve hava kirliliğinden uzaklaşma isteği sonucu köy altı yerleşmeleri kurulmaz. Köylerde gürültü ve hava kirliliği insanların yaşamını zorlaştıran bir etken değildir.
48. Ülkemiz nüfusu cumhuriyet tarihinden bugüne kadar sürekli artmış fakat nüfus artış hızında belirgin dalgalanmalar olmuştur.
Aşağıda verilen tarihlerin hangisinde nüfus
artış oranı diğer tarihlerden daha az olmuştur?
A) 1990
B) 1980
C) 1955
D) 1985
E) 1945
Doğru cevap E
Çözüm:
Türkiye’de nüfus artış hızının en az olduğu dönem 1945 dönemidir.
49. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de nüfus artış hızını arttıran olaylardan biri değildir?
A) Lozan Antlaşması’nda mübadele nedeniyle Türkiye’den gidenler
B) Lozan Antlaşması nedeniyle mübadele sonucu
Türkiye’ye gelenler
C) Politik, siyasi ve sosyal baskılar nedeniyle başka ülkelerden Türkiye’ye gelenler (Bosna – Hersek,
Bulgaristan, Kosova, Afganistan … gibi)
D) Hatay’ın ana vatana katılması
E) Doğal nüfus artışı
Doğru cevap A
Çözüm:
Lozan Antlaşması’nda mübadele nedeniyle Türkiye’den gidenler nüfus artış hızının azalmasına sebep olur.
50. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de nüfusun dağılımını etkileyen doğal faktörler arasında sayılmaz?
A) Yıllık sıcaklık ortalaması
B) Maden zenginliği
C) Yer şekilleri
D) Su kaynakları
E) Tarımda makineleşme
Doğru cevap E
Çözüm:
Tarımda makineleşme beşeri bir faktördür.
51. Türkiye’de, 1936 yılında çok çocuklu ailelere hazineye ait topraklardan tarla bağışlanması uygulaması başlatılmıştır.
Bu uygulama, aşağıdakilerden hangisine yönelik olarak yapılmıştır?
A) Tarım alanlarını arttırmaya
B) Yurt dışından gelecek göçleri artırmaya
C) Nüfus artış hızını yükseltmeye
D) Tarımda makine kullanımının azaltılmaya
E) Tarımsal faaliyetlerdeki devlet yatırımlarını azaltmaya
Doğru cevap C
Çözüm:
Nüfus artış hızını yükseltmeye, nüfusu arttırmaya teşvik edici uygulamalardan biridir.
Önemli Not:
Türkiye’de 1923-1963 Yılları Arasındaki Nüfus Politikaları
Fazla çocuk sahibi olan ailelerin yol vergisinden muaf tutulması (1929)
Nüfus arttırma politikası ile doğum evi kurmak, fakir vatandaşlara ücretsiz ilaç dağıtmak (1930)
Altı ya da daha fazla çocuklu ailelere vergi muafiyetinin getirilmesi (1931)
Nüfus artışını istenilen seviyeye çıkartmak, anne ve bebek ölüm oranlarını düşürmek için alınması gerekli önlemleri araştırmak üzere nüfus komisyonunun kurulması (1932)
Göçleri teşvik etmek amacıyla göçmenlere gümrük muafiyeti getirilmesi (1934)
Yurt Dışından Gelen Göçmenlerin;
Ülke geneline dağıtımı ve yerleştirilmesi
Ekonomik ilgi alanlarına göre, çok düşük faizli ve uzun dönemli krediler verilmesi
Çok çocuklu ailelere hazineye ait topraklardan tarla bağışlanması (1936)
Evlenme yaşının erkekler için 17,kızlar için 15’e indirilmesi (1938)
Düşük ve gebeliği önleyici ilaç ve araçların satılması, kullanılması ve bu konuda eğitim ve propaganda yapılmasının yasaklanması
52. Taş, konut yapı malzemesi olarak binlerce yıldır kullanılmaktadır. Hem volkanik arazilerde hem de
kolay işlenebilen kalker yapılı arazilerde taş ev bölgeleri oluşmuştur.
Aşağıdaki alanlardan hangisinde taş evler bölgesi bulunmaz?
A) Antalya Bölümü
B) Doğu Karadeniz kıyıları
C) Erciyes Dağı çevresi
D) Ağrı Dağı çevresi
E) Kıyı Ege
Doğru cevap B
Çözüm:
Doğu Karadeniz kıyılarında volkanik ya da karstik araziler bulunmaz. Buna bağlı olarak taş meskenleri görmek zordur.
53. Nüfus projeksiyonları geleceğe yönelik politika üretme noktasında büyük önem arz etmektedir. Mevcut nüfus eğilimlerinin tespit edilmesi ve bu eğilimlerin devamı halinde gelecekteki nüfus yapısı hakkında kestirimlerde bulunulması daha sağlıklı politikalar üretilmesini sağlar.
Buna göre aşağıdaki özelliklerden hangisi Türkiye’nin mevcut Nüfus projeksiyonu değerlendirildiğinde yanlış bir bilgi olur?
A) 2023 yılında nüfus miktarı bu günkünden daha fazla olacaktır.
B) Türkiye nüfusunda yaşlı nüfus oranı azalacaktır.
C) 2023 yılında Türkiye nüfusunun yarısı 34 yaşın üzerinde olacaktır.
D) İstanbul’un nüfusu 15 milyonu geçecektir.
E) 2023 yılında genç nüfus oranı bu günkünden az olacaktır.
Doğru cevap B
Çözüm:
Demografik göstergelerdeki mevcut eğilimler devam ettiği takdirde Türkiye nüfusu yaşlanmaya devam edecektir. 2012 yılında yaşlı nüfus olarak tabir edilen 65 yaş ve üzerindeki nüfus 5,7 milyon kişi, bunların toplam nüfusa oranı %7,5’tir. 2023 yılına gelindiğinde bu nüfus 8,6 milyon kişiye, oranı ise %10,2’ye yükselecektir.
NOT:
Nüfus projeksiyonu bu günkü verilerden yola çıkarak gelecek hakkında tahmin yürütmedir.
54.
Yukarıda verilen okların başlangıcından uç kısmında hareket edildiğinde hangisinde nüfus miktarı azalır?
A) I ve II B) II ve IV C) II ve III D) I ve IV E) III ve IV
Doğru cevap C
Çözüm:
II- İzmir Manisa çevresinden iç kesimlere ( Uşak, Afyon .. ) geçildiğinde nüfus miktarı azalır.
III- Orta Karadeniz’de yer alan iller arasında en fazla nüfus Samsun’dadır. İç kesimlere geçildiğinde nüfus miktarı azalır.
55. Nüfusu 1.000.001 – 10.000.000 olan şehirler Metropolitan (Metropol) şehirlerdir.
Yukarıda verilen merkezlerden hangisi bir metropol olarak isimlendirilemez?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Doğru cevap E
Çözüm:
V numara ile gösterilen Edirne ilinde nüfus 1 milyonu geçmemiştir.