SGK’dan Yıpranma Payı Uygulamasında Yeni Düzenleme: Hangi Meslekler Etkilenecek!

SGK’dan Yıpranma Payı Uygulamasında Yeni Düzenleme: Hangi Meslekler Etkilenecek?

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), erken emeklilik imkânı sunan yıpranma payı uygulamasında kapsam daraltma kararı aldı. Tehlikeli ve riskli işlerde çalışanlara tanınan bu hakkın, uygun olmayan meslekler üzerinden suistimal edildiğinin belirlenmesi üzerine SGK yeni bir adım attı.

Yıpranma Payı Nedir?

Yıpranma payı, ağır ve tehlikeli işlerde çalışan sigortalılara, fiilen çalıştıkları her yıl için ilave prim günü ve hizmet süresi tanınarak erken emeklilik hakkı sağlayan bir uygulamadır. Bu uygulama, çalışanın mesleki risklere maruz kaldığı süreyi telafi etmeyi amaçlar.

Yeni Düzenleme ile Hangi Meslekler Kapsam Dışına Alındı?

SGK’nın yaptığı denetimlerde, bazı işverenlerin riskli olmayan kadrolarda çalışan personeli, riskli meslek kodlarıyla bildirerek haksız erken emeklilik hakkı sağladığı belirlendi. Bu durumun önüne geçmek isteyen SGK, Nisan 2025 itibarıyla geçerli olacak yeni düzenleme kapsamında bazı meslek kodlarından yapılan bildirimleri sistemden engelleyecek.

Kısıtlanan meslekler arasında şunlar yer alıyor:

• Aşçı
• Çaycı
• Bekçi
• Danışman
• Sekreter
• Hizmetli
• Şoför (Ancak yangın söndürme işinde çalışan itfaiye şoförlüğü, yıpranma payı kapsamında değerlendirilebilecek) 

Hangi Meslekler Yıpranma Payı Kapsamında?

SGK’nın mevcut uygulamasında, yıpranma payı süresi mesleğin risk derecesine göre değişiyor. Halen aşağıdaki meslekler bu haktan yararlanıyor:

• Madenciler (yeraltı çalışanları)
• Askerler (subay, astsubay, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve erler)
• Polisler ve MİT mensupları
• Radyoloji teknisyenleri ve sağlık çalışanları
• Basın çalışanları (gazeteciler)
• İtfaiyeciler
• Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar
• Cıva üretim tesislerinde çalışanlar
• Kurşun ve arsenik işleriyle uğraşanlar
• Cam fabrikası ve atölye çalışanları
• Çimento fabrikasında çalışanlar
• Cezaevi ve infaz kurumu personeli 

Yıpranma Süreleri Nelerdir?

SGK yıpranma payı uygulamasında, gerçekten riskli ve tehlikeli işlerde çalışanların haklarını korumayı amaçlıyor. İşverenlerin, çalışanlarını doğru meslek kodlarıyla bildirmeleri ve suistimallerden kaçınmaları büyük önem taşıyor. Çalışanlar da kendi mesleklerinin yıpranma payı kapsamında olup olmadığını SGK’nın resmi internet sitesinden kontrol edebilirler.

Örnek olarak Yıpranma Payı alan ve erken emekliliğe hak kazanan mesleklerden bazıları şunlar: