Ünsüz Benzeşmesi Nedir? (Sertleşmesi) Örneklerle Konu Anlatımı

Ünsüz benzeşmesi ilk başta zor gibi görünse dahi anlaşıldığında kolayca uygulanabilen dilbilgisi kuralları arasında yer almaktadır. Özellikle öğrenciler tarafından çok fazla merak edilmektedir. Peki, ünsüz benzeşmesi nedir? Ünsüz benzeşmesi konu anlatımı ve örnekleri hakkında bilgiler. Örnekleri Yazımızda…

Ünsüz Benzeşmesi (Ünsüz Sertleşmesi) Nedir?

Ünsüz benzeşmesi Türkçede ki ses olaylarından olan dil bilgisi kurallarından biridir. Ünsüz benzeşmesi ya da ünsüz sertleşmesi kuralına göre eğer bir kelimeye ünsüz harf ile başlayan bir yapım eki veya bir çekim eki ekleniyorsa ve kendisinden önce gelen son harf sert ünsüz ise sert ünsüz ile başlamalıdır. Eğer yumuşak ünsüz ile başlıyorsa kelime yine yumuşak ünsüz ile devam etmelidir. Bu kuralın dışında olanlar ise Türkçede dil bilgisine uyulmamış olarak kabul edilecektir.

Ünsüz benzeşmesi konusunun anlaşılması için Türkçede yer alan yumuşak ünsüzlerin ve ünsüz harflerin hepsi bilinmesi gerekir.

Türkçede yer alan sert ünsüz harfler şu şekildedir;

-ç
-f
-h
-k
-s
-ş
-t
-p

Yumuşak ünsüzler ise şu şekildedir;

-b
-c
-d
-g
-ğ
-j
-l
-m
-n
-r
-v
-y
-z

Örnek Cümleler İle Kısaca Konu Anlatımı

Türkçede sert ünsüzlerden sonra yani f, s, t, k, ç, ş, h, p harflerinden sonra b, c, d, g ile başlayan ekler gelmez. Bunun yerine sert ünsüzler devam eder. Örnek cümleler ile birlikte ünsüz benzeşmesi konusu daha iyi anlaşılır bir konudur. Örnek cümlelere bakacak olursak,

– Dersi bölmemek için sınıfa yavaşça girdi
( Yavaş- ca olmaz yavaş-ça olur. )

– Gece o kadar susamışım ki, sabah kalkar kalkmaz bardaktan kana kana soğuk su içtim.
( Bardak-dan olmaz bardak-tan olur. )

– Belirli bir süre yurtta kaldıktan sonra yeni eve çıktık. Ben de arkadaşım ile yurttan böylece ayrılmış oldum.
( Yurt-dan olmaz, yurt-tan olur. )

– O kadar yorulmuşum ki, ayakta duracak halim kalmamıştı.
( Ayak-da olmaz, ayak-ta olur. )