Osmanlı Tanzimat Dönemi Islahatları Nelerdir? – Tarih Özet Ders Notu

OSMANLI DEVLETİ 19. YÜZYIL ISLAHATLARI

19. Yüzyıl Islahatlarının Genel Özellikleri

• Avrupa örnek alınmıştır.
• Saray, Ulema ve Asker ıslahatlara karşı çıkmıştır.
• İlk defa halk yönetime katılmıştır.
• Her alanda ıslahatlar yapılmıştır.

ABDÜLMECİT DÖNEMİ ISLAHATLARI

Tanzimat Fermanı

Tanzimat Fermanının ilan edilme nedenleri:

• Londra konferansında etkili olabilmek,
• Gayrimüslimlerin haklarını yükselterek onların devlete olan bağlılığını arttırmak,
• Fransız İhtilalinin getirmiş olduğu ulusçuluk akımının etkisini azaltmak,
• Avrupalı Devletlerin azınlıkları bahane ederek Osmanlının iç işlerine karışmasını engellemek.
• Hazırlayan “Mustafa Reşit Paşa”
• Diğer Adı “Gülhane-i Hattı Hümayun”

Tanzimat Fermanının maddeleri:

• Herkes mal ve mülk sahibi olabilecek.
• Herkes askere gidebilecek. Askerlik vatan hizmetine dönüştü.
• Herkesin gelirine göre vergi alınacak.
• Mahkemeler herkese açık olacak. Kimse yargılanmadan cezalandırılmayacak.
• İşkence ve dayak kaldırılacak.
• Baskı yoktur.
• Fikir akımı olarak “Osmanlıcılık” etkilidir.

Tanzimat Fermanının Önemi: Padişah kendi gücünden hariç kamu gücünü kabul etmiştir. Hukukun üstünlüğü prensibi ortaya çıkmıştır. Bu ferman ayrıca Anayasal düzene geçişin ilk aşamasıdır.

Islahat Fermanı (1856)

Islahat Fermanının ilan edilme nedenleri:

• Paris Barış Konferansı kararlarında etkili olabilmek,
• Tanzimat Fermanının ilan edilme nedenleri ile aynıdır.
• Osmanlıcılık fikir akımı etkilidir.
• Sultan Abdülmecit tarafından ilan edilmiştir.

Islahat Fermanının maddeleri:

• Gayrimüslimleri küçük düşürücü sözler söylenmeyecek.
• Gayrimüslimler Banka, Şirket ve Okul açabilecek.
• Gayrimüslimler bedelini nakdi olarak ödeyerek askerlik hizmetlerinden muaf tutulacaklar.
• Cizye vergisi kaldırıldı.
• İltizam usulü kaldırılacak. Vergileri toplayan kişiye “muhassıl” denir.
• Gayrimüslimler devlet memuru olabilecekler.
• Gayrimüslimler il genel meclislerine üye olabilirler. Kazandıkları ilk siyasi haktır.

Islahat Fermanının Önemi: Tam bir Müslüman ve Gayrimüslim eşitliği sağlanmıştır. Bu fermana Müslümanlar tepki gösterdi. Cidde ve Lübnan’da sorunlar oldu.