Gümrü Antlaşması’nın Önemi ve Maddeleri

Antlaşma imzalandıktan sonra Ermenistan işgale uğramış ve Sovyet Ermeni Cumhuriyeti kurulmuştur. Yeni bir hükümetin gelmesiyle antlaşma kaldırılmıştır. 16 Mart 1921 tarihinde Moskova, 13 Ekim 1921’de de Kars antlaşması imzalanmış ve doğu sınırı çizilmiştir.

Gümrü antlaşmasının önemi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin imzalamış olduğu ilk antlaşmadır.

Gümrü Antlaşmasının önemli maddeleri şöyledir:

Kars ve çevresi Türkiye’ye verilecek, Aras Nehri Türkiye ile Ermenistan arasında sınır olarak belirlenecektir.
Ermenistan, Sevr Antlaşmasını ve Türkiye aleyhine olan diğer antlaşmaları tanımayacak, Sevr Antlaşmasıyla Ermenistan’a verilmesi öngörülen Anadolu topraklarından vazgeçecektir.
Ermenistan ordusunun asker sayısı sınırlanacak, dışarıdan silah ithal edilmeyecektir.

Nahçivan bölgesine Türkiye’nin koruyuculuğu altında özerklik verilecek ve bu bölgenin kendi kaderini tayin etme hakkı tanınacaktır.
Türkiye’de yaşayan Ermenilere ve Ermenistan’da yaşayan Müslümanlara diğer vatandaşlarla eşit haklar tanınacaktır.
İki ülke arasında diplomatik ilişkiler kurulacak, telgraf ve telefon gibi iletişim imkanları sağlanacaktır.

Gümrü Antlaşması Önemi

Gümrü Antlaşması Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından uluslararası arenada imzalanmış olan ilk antlaşmadır. Aynı zamanda bu antlaşma TBMM’nin ilk siyasi zaferi olarak bilinen bir antlaşmadır. İlk kez resmi bir antlaşmada da Türkiye adından söz edilmiştir. Ermenilerin Büyük Ermenistan hayali bu antlaşma ile birlikte son bulmuştur.