Soru işareti nerelerde kullanılır? Örneklerle konu anlatımı. Devamı yazımızda…
Soru işareti (?) genellikle soru anlamı taşıyan cümlelerde kullanılan bir noktalama işaretidir. Bu noktalama işaretinin farklı kullanım alanları da mevcuttur.Soru işareti nerelerde kullanılır? Örneklerle konu anlatımı. Devamı yazımızda…
Soru İşareti (?) Nedir?
Soru anlamı taşıyan, merak uyandıran cümlelerin sonuna eklenen noktalama işaretine soru işareti (?) adı verilmektedir. Soru işareti bazı durumlarda bilinmeyen tarihleri, rakamları ve durumları bildirmek için de kullanılabilir. Bu durumlarda genellikle parantez içinde verilmektedir. Soru işareti kendinden önceki sözcüğe bitişik yazılmaktadır. Ayrıca kendinden sonra gelen sözcükle arasında boşluk bulunmaktadır. Soru işaretinden sonra cümleye büyük harfle başlanır.
Soru İşareti (?) Görevleri Nelerdir?
Soru işareti her ne kadar tek görevi var gibi dursa da birçok görevi içinde barındırmaktadır:
1. Soru bildiren karşılığında bir yanıt beklenen çekimli cümlelerin sonuna soru işareti eklenmektedir.
Soru eki olan “-mi” edatının bulunduğu cümlelerin bir kısmında da bu işaret kullanılır. Ancak “-mi” edatının bulunduğu her cümle sorun anlamı vermez. Bu cümlelerde soru işareti kullanılmaz.
2. Bazı karşılıklı konuşma bildiren cümlelerde kullanılır. Bu cümlelerde herhangi bir çekimleme yapılmaz. Ancak soru sorulmaktadır. Bu sebeple soru işareti (?) eklenir.
3. Şüpheli yerler, tarihler ve durumlar için soru işareti kullanılmaktadır.
4. İnanılmayan, itimat edilmeyen ve kesin olmayan sözlerden sonra soru işareti parantez içinde kullanılmaktadır.
5. Cevap beklemeden kurulan cümlelerde, yani sözde soru cümlelerinde, soru işareti kullanılmaktadır. Bu cümlelerin cevabı aslında içindedir. Cevap söyleyen kişi tarafından bilinmektedir. Ancak soru şeklinde ifade edildiği için yine soru işareti kullanılmalıdır.
Soru İşareti (?) Kullanım Alanları ve İlgili Cümleler
1. Soru bildiren cümlelerin sonuna eklenir.
– Beni tanıyor musun?
– Sizinle daha önce tanışmış mıydık?
– Konuyu anladın mı?
– Elmanın kilosu ne kadar?
– Kaç gün sonra geliyorsun?
Bu cümleler ya “kaç, ne, ne kadar” gibi soru sözcükleriyle ya da mi soru edatıyla kurulmuştur. Bu sebeple soru bildiren cümlelerdir. Ancak mi soru edatı her zaman soru anlamı vermez. Bu durumda soru işareti kullanılmaz:
– Güzel mi güzel bir bahçesi vardı.( Pekiştirme)
– Akşam oldu mu herkes sahile inerdi. (Zaman zarfı)
– Seninle anlaştık mı kimse bizi tutamaz. (Zaman zarfı)
2. Çekimleme yapılmadan kurulan cümlelerde soru anlamı varsa soru işareti kullanılır.
*Mesleğiniz? Doğum tarihiniz?
– Kimsin?
– Aslı.
– Parola?
*Anlamadım?
3. Şüpheli anlam taşıyan yer, tarih ve durumlar için soru işareti kullanılmaktadır.
– Yunus Emre (1240?-1320)
Yukarıdaki cümlede Yunus Emre’nin doğum tarihinin kaynaklarda net olarak belirtilmediğini ifade etmektedir.
– İstanbul’dan Bursa’ya 3 (?) saatte gitmişler.
-(?- 2007)
4. İnanılmayan, kesin olmayan sözlerden sonra soru işareti kullanılmaktadır. Burada soru işareti kesinlik bildirmediğini aktarmak amacıyla kullanılmaktadır.
– Herkesten çok çalıştığını (?) söylüyordu.
– Sen beni alacaksın (?) sanırım.
– En başarılı şair (?) unvanını hak etmişti.
5. Sözde soru cümleleri soru anlamı taşımaz. Cevap zaten içindedir. Ancak bu cümlelerden sonra yine soru işareti kullanılmalıdır.
– Hiç sana kötülük ede miyim?
– Yarama tuz mu basayım?
– Sen akıllanacak mısın acaba?
– Bahar gelir de çiçekler açmaz mı?
– Sen sorarsın da ben cevap vermez miyim?
– Atatürk’ten daha iyi bir lider var mı?